copyright © Instytut Książki 2008
Capcarap to zbiór krótkich opowiadań połączonych osobą narratora-bohatera. Ów bohater – pisarz i dziennikarz w średnim wieku – najczęściej staje się obserwatorem banalnych, zwykłych zdarzeń; tylko w kilku opowiadaniach w nich uczestniczy. Podgląda zatem, podsłuchuje, wychwytuje z rzeczywistości to, co wydaje mu się znaczące i co może mieć pewien sens symboliczny lub paraboliczny. Ten osobliwy „voyeur” zasadniczo został ulokowany przez pisarza w trzech przestrzeniach: nadmorskiego sanatorium, szpitala oraz w miejskich autobusach. Miejsca te poniekąd determinują tematykę opowiadań. Cykle opowiadań sanatoryjnych i szpitalnych przynoszą głównie opowieści o ludzkich postawach i zachowaniach, w Opowiadaniach autobusowych (tak został nazwany cykl) można wyśledzić ambicję sporządzenia portretu zbiorowego współczesnych Polaków. To, co mówią pasażerowie autobusów, układa się w katalog poglądów, lęków, iluzji tzw. zwykłego obywatela. Nie jest chyba sprawą przypadku, że Liskowacki nadał swej książce tytuł jednego z Opowiadań autobusowych. Nieco zapomniane dziś słowo „capcarap” łączone jest najczęściej ze sprytną kradzieżą. Wyobrażenie, zgodnie z którym dzisiejsza Polska to właśnie kraj po wielkiej grabieży jest niezwykle trwałym, powszechnym „ludowym” stereotypem. Takich fałszywych mitów, którymi karmią się zwykli prości obywatele, jest tu sporo. Nie znaczy to jednak, że Capcarap jest książką publicystyczną. Pisarza interesują raczej okruchy rzeczywistości, mikrozdarzenia, drobne dialogi, pospolite sytuacje, których właściwie nikt nie zauważa, nikt nie uznaje tych drobin życia społecznego za znaczące. Nikt – poza artystą słowa, który uważnie podgląda otaczający go świat i równie uważnie weń się wsłuchuje.
Dariusz Nowacki
Artur Daniel Liskowacki Capcarap (wydanie 1) – http://wforma.eu/11,capcarap.html
Artur Daniel Liskowacki Capcarap (wydanie 2, poszerzone) – http://www.wforma.eu/capcarap-%28wydanie-2%29.html
