nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Dwoista makabra", www.papierowemysli.pl, 20.09.2013

copyright © www.papierowemysli.pl 2013

Z Robertem Cichowlasem krytycy mają pewien problem. Chodzi o to, że pisarz ten tworzy w najprzeróżniejszych stylach, a jak wiadomo krytyk nie znosi różnorodności, bo nie pozwala ona na odpowiednie zaszufladkowanie danego autora. A wtedy pozostaje danemu recenzentowi narzekanie na brak jednolitej wizji albo zamieszanie stylistyczne. Jak z tym polemizować? Osobiście nie przykładam dużej wagi do szufladek, jednak na potrzeby tej recenzji pozwolę sobie wyodrębnić dwóch Robertów Cichowlasów.

Pierwszy Robert to pisarz zanurzony w makabrze, uwielbiający drapieżne wizje, który w zbiorze Wylęgarnia obecny jest w takich tekstach, jak Krwavissimo! czy Zasiedlenie. Jest w tym pisaniu sporo ukłonów w stronę ulubionego pisarza Cichowlasa, czyli Grahama Mastertona. Tym tekstom blisko nieraz do nieomalże pornografii – zresztą erotyzm od dawna stanowi chętnie odwiedzany zakątek przez pisarzy horroru. Skądinąd wiadomo, że najmocniejsze pod tym względem teksty autora nie znalazły się w Wylęgarni, ale można ich poszukać w innych antologiach. To pisanie odpowiadające męskiemu pierwiastkowi osobowości, jasnemu yin.

Ale jest także drugi Robert – nastrojowy, poetycki, a przecież równie przerażający. Taki właśnie jest w opowiadaniach Odgłosy Cytadeli i Przedstawienie (ten drugi tekst to mój ulubiony utwór w zbiorze). W tych tekstach pisarz skupia się właśnie na nastroju i niedopowiedzeniach, zasiewając w czytającym drobniutkie ziarenko lęku, które w trakcie lektury kiełkuje w przerażającą roślinę. Tym razem groza jest wywoływana nie za pomocą dosadnych opisów, ale przez to, co odnajdziemy między wierszami.

Obie wersje pisarskie charakteryzuje wyrazisty styl – oczywiście za każdym razem dopasowany do treści. I tak, utwory, którym blisko do stylistyki gore, pisane są potoczystą, mięsną frazą, nierzadko przetykaną wulgaryzmami. Z kolei spokojniejsze w fabule opowiadania z nurtu horroru nastrojowego zawierają więcej opisów i bogatą psychologię postaci. Dla każdego coś dobrego. Dlatego też książkę można polecić zarówno miłośnikom mocniejszych kawałków, jak i tym, którzy preferują w literaturze refleksję i głębię.

Można odnieść wrażenie, że Wylęgarnia stanowi coś w rodzaju składanki największych przebojów, typowe the best of. Rzeczywiście kilka tekstów znamy już z wcześniejszych zbiorów opowiadań, jak choćby wspomniane wcześniej Zasiedlenie z antologii 15 blizn. Nie jest to oczywiście żaden zarzut – wręcz przeciwnie takie przekrojowe spojrzenie na twórczość jednego z najważniejszych polskich pisarzy tego gatunku to prawdziwy prezent dla czytelników. Tym bardziej, że książka wydana jest z dużą dbałością także o wizualny odbiór. Cieszy wreszcie, że wydawnictwo Forma konsekwentnie stawia na autorów z kręgu grozy i staje się powoli synonimem dobrej literatury tego nurtu.
Krzysztof Maciejewski


Robert Cichowlas Wylęgarnia – http://www.wforma.eu/272,wylegarnia.html