nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Osobliwość z Sevres", www.papierowemysli.pl, 09.12.2010

copyright © www.papierowemysli.pl 2010

Chyba przychodzi w końcu pora na wyznania grożące autokompromitacją: jestem śmieszną osobą. Najczęściej w sposób niezamierzony, niedokładnie w miejscach, które bym chciał ośmieszyć, nieco szarżując tam, gdzie etykieta wymaga rozwagi. Zabawny jak Rowan Atkinson, gdy chcę chłostać biczami satyry; zmieniam się w Jana Tadeusza Stanisławskiego, kiedy potrzeba jedynie cisnąć w twarz oponenta sztucznym tortem. Za nic mam więc ostrzeżenia zawarte w swoistym posłowiu dołączonym do najnowszej książki Cudzesłowa, którą napisał był Paweł Orzeł. Uznam bowiem a priori, że tenże utwór to istna parodia utworu eksperymentalnego.

Nazwanie tej książki osobliwą byłoby wyjątkowo surowym eufemizmem. Nazwanie jej wymagającą dla czytelnika zabrzmiałoby jeszcze surowiej. Oto bowiem Paweł Orzeł postanowił stworzyć iście barokową układankę, na którą składają się wyrwane z kontekstu fragmenty pamiętników, dzienników informacyjnych, tekstów marketingowych, wierszy, recenzji etc. Ta całość przybiera ostatecznie zadziwiająco spójną formę, stanowi obraz i apoteozę cywilizacji ctrl+C – ctrl+V, a jednocześnie jest (tak mi się przynajmniej wydaje, a osobą jestem, jako rzekłem, śmieszną) rodzajem autorskiego megadowcipu. Wyobrażam sobie, że Paweł Orzeł czyta kolejne recenzje swojej książki, a w trakcie lektury co chwilę wybucha śmiechem, pochylając się nad naiwnością krytyków (w tym gronie jest i moja skromna osoba). Autor szafuje różnorodnością sposobów wyrażania, przeskakuje z języka polskiego na języki obce (angielski, niemiecki, grecki, hiszpański i – chyba – klingoński), bawi się typografią.

Na jakimś ogólnym poziomie, Cudzesłowa możemy potraktować jako zestaw cytatów. Możemy poudawać literackiego detektywa i poszukiwać oryginalnych źródeł (autor zupełnie świadomie zrezygnował z przypisów), albo nie przejmować się pozowaniem na intelektualistę, uznając, że bardzo mi z tego powodu wszystko jedno. Niewątpliwie, Paweł Orzeł jest, mimo młodego wieku, prawdziwym erudytą. Niewątpliwie, gdyby książkę Cudzesłowa potraktować po cortazarowsku, porwać w strzępy, by następnie skleić ją od nowa, szukając kolejnych konfiguracji i permutacji stronic, powstałaby książka do Cudzychsłów bardzo podobna, wręcz tożsama pod względem przekazu. Niewątpliwie. Lecz w końcu nie ma tekstów oryginalnych (są jedynie teksty obsesyjne)...

Jednak przeczytanie całego utworu daje czytelnikowi trudną do wytłumaczenia satysfakcję. Ta książka na swój własny sposób uwodzi, a nie zawodzi, oczarowuje, a nie rozczarowuje. To bardzo dobra lektura, ale dla ludzi śmiesznych i oczytanych, tych, którzy znają definicję śmiechu, a przy okazji szukają w książkach czegoś więcej, niż tylko zgrabnie opowiedzianej fabuły. Taki śmiech zaprawdę może być oczyszczający.
Krzysztof Maciejewski


Paweł Orzeł Cudzesłowahttp://wforma.eu/91,cudzeslowa.html