Edward Balcerzan Domysły
Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji
Zdzisław Lipiński Krople
Tomasz Majzel Części
Karol Samsel Autodafe 7
Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane
Edward Balcerzan Domysły
Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji
Zdzisław Lipiński Krople
Tomasz Majzel Części
Karol Samsel Autodafe 7
Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane
Andrzej Ballo Niczyje
Maciej Bieszczad Pasaże
Maciej Bieszczad Ultradźwięki
Zbigniew Chojnowski Co to to
Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach
Kazimierz Fajfer Całokształt
Zenon Fajfer Pieśń słowronka
Piotr Fluks Nie z tego światła
Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów
Adrian Gleń Jest
Jarek Holden Gojtowski Urywki
Jarosław Jakubowski Baza
Jarosław Jakubowski Koń
Waldemar Jocher dzieńdzień
Jolanta Jonaszko Nietutejsi
Bogusław Kierc Dla tego
Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal
Jarosław Księżyk Hydra
Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży
Franciszek Lime Garderoba cieni
Artur Daniel Liskowacki Do żywego
Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery
Elżbieta Olak W deszczu
Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie
Juan Manuel Roca Obywatel nocy
Karol Samsel Autodafe 6
Kenneth White Przymierze z Ziemią
Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania
Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience
City 6. Antologia polskich opowiadań grozy
16.08.20 Łódź / Warszawa
Wczoraj minęło równo sto lat od pamiętnej Bitwy Warszawskiej. Rok 1920 układa się wraz z wcześniejszymi datami 1410 oraz 1683 w pewien historyczny ciąg wydarzeń, kiedy to ratowaliśmy świat przed armiami ciemnej strony mocy. Okrągła rocznica jest w tym roku godnie upamiętniona – odbywa się wiele uroczystości, koncertów i widowisk oraz pokazów okolicznościowych filmów. Premiera jednego z nich ma miejsce dzisiaj wieczorem w Teatrze Polskim w Warszawie, a jednocześnie na antenie telewizyjnej Jedynki. „Wojna światów” to cyfrowowo zrekonstruowany i pokolorowany dokument, na który złożyło się wiele niepokazywanych wcześniej nagrań, pochodzących z archiwów na całym świecie. Jako że według słów prezesa telewizji film ma widza wbić w fotel, postanawiam sprawdzić to osobiście.
I rzeczywiście, efekt pracy reżyserów robi wrażenie, a szczególny podziw budzi benedyktyńska praca ekipy, która w ekspresowym tempie, bo w ciągu stu jeden dni, scyfryzowała, pokolorowała i obrysowała archiwalne ujęcia. Bezcenne są bezpośrednie relacje uczestników i świadków wydarzeń, pochodzące z archiwum Radia Wolna Europa, wartościowy jest komentarz historyczny. Twórcy filmu: Mirosław Bork i Krzysztof Talczewski stoją również za sukcesem podobnego dzieła sprzez dwóch lat pt. „Niepodległość”. W obu przypadkach muzykę skomponował Krzesimir Dębski.
Poza walorami poznawczymi film budzi nostalgię, bo pozwala obcować z minionym czasem, z ludźmi, domami, widokami, których już nie ma. Nie rozstrzyga zadawnionego sporu, kto bardziej przyczynił się do zwycięstwa – marszałek Piłsudski czy generał Rozwadowski, oddając każdemu z nich sprawiedliwość, stale bowiem podkreśla, że w sukcesie miał udział cały naród oraz wszystkie (oczywiście oprócz komunistów) stronnictwa. Z ciekawostek (ale bardzo ważnych) trzeba wspomnieć o żołnierkach zgrupowanych w Ochotniczej Legii Kobiet oraz radiowywiadzie, który złamał kody i szyfry Armii Czerwonej. Chwała więc paniom i matematykom!
„Wojna światów” na nowo uświadamia nam, jak upadały mocarstwa i na ich gruzach rodziły się w bólach nowe państwa, często bardzo słabe, które wkrótce pochłonęło imperium zła. Warto pamiętać o losach Ukrainy, Białorusi i krajów bałtyckich. Na ulicach Mińska oraz innych białoruskich miast protestowały dziś setki tysięcy osób. Historia się nie skończyła, ale dzieje się nadal na naszych oczach.
Film z pewnością będzie stanowił nieocenioną pomoc dla uczniów i studentów, a także zainteresuje miłośników historii. A może trafi też za nasze opłotki i zatoczy szersze kręgi, bo jest tego wart.
© Marek Czuku