copyright © http://annasikorska.blogspot.com 2015
Poradników właściwego zachowania każdego roku powstaje bardzo wiele. Mimo coraz większej ignorancji wobec innych, dobre zachowanie ciągle jest w cenie, dlatego tak bardzo nagradza się je w szkole. Nieprzystosowujący się do norm społecznych zawsze byli problemem, który eliminowano przez wykluczenie. Lech M. Jakób idzie pod prąd i serwuje nam „Poradnik złych manier”. Jeśli oczekujemy, że znajdziemy tam satyrę innych poradników to się rozczarujemy.
„Poradnik złych manier” to niewielkich rozmiarów kwadratowa książeczka z dość nietypowymi ilustracjami naśladującymi ilustracje przedszkolaków: wszystko uproszczone i przerysowane. Do nich świetnie pasuje pozostała część, która również sprowadza nas do czasów niewinnego łączenia powiedzeń, wypaczania otoczenia, przerysowywania rzeczywistości dziecięcą wyobraźnią. Mimo tego jest w nich wiele prawdy, którą często boimy się głośno powiedzieć. Jedną z nich jest „Idee jak zarazki: często giną z ich nosicielami”.
Z dziecięcego poszukiwania perspektywy nie zabraknie takich spostrzeżeń: „Nie my zaglądamy w lustro, a lustro w nas”. Jednak sprowadzanie całego tomiku do stwierdzenia, że jest ono dążeniem do pierwotnej niewinności byłoby zbyt łatwe. Autor czerpie z bogatego zasobu powiedzeń obecnych w naszej kulturze i bawi się nimi wykręcając je, lekko przedrzeźniając pierwotnych twórców, czy nawet całkowicie okaleczając pierwsze wersje, przez co zyskują one nowe sensy. Czasami jest to zabawa przez zaprzeczanie np. „Nie idę po rozum do głowy. Lepiej niech on tam zostanie”.
Nie zabraknie wśród aforyzmów również zdań oryginalnych, powstających pod wpływem otoczenia i chwili:
„W tej powieści najlepsze były przerwy między rozdziałami”.
„Poradnik złych manier” należy do tych książek, które uwrażliwiają nas na otoczenie i język, każą na chwilę zatrzymać się i zastanowić czy utarte zdania są odpowiednie, na ile ich realne i abstrakcyjne znaczenie się pokrywają, a na ile te twory kultury oraz nasze otoczenie nasycone są nonsensem.
Książkę polecam miłośnikom książek zmuszających do myślenia.
Anna Sikorska
Lech M. Jakób Poradnik złych manier – http://www.wforma.eu/20,poradnik-zlych-manier-aforyzmy-wybrane.html
