copyright © https://sztukater.pl 2025
Książka „Z Ameryką w tle” należy bez wątpienia do gatunku przeznaczonego dla koneserów literatury. Ten zbiór opowiadań, opartych na faktach z życia autorki i jej bliskich, zabierze Was w podróż przez kilka dekad minionego wieku, aż po ten, w którym właśnie żyjemy. Maria Towiańska-Michalska urodziła się w czasach, które dla wielu z jej obecnych czytelników są wspomnieniami ich dziadków, a może nawet pradziadków. Książka napisana pięknym, klasycznym językiem jest prawdziwą ucztą i jednocześnie źródłem licznych refleksji na temat ludzkiej egzystencji.
Talent narracyjny autorki sprawia, że zarówno te zwyczajne, jak i nietuzinkowe wspomnienia przekształcają się w mądre opowieści, pełne ważnych przesłań. Imponująca pamięć pani Marii oddaje ze szczegółami scenerię i fakty, jakie miały miejsce wiele lat temu. Opisuje swoje doświadczenia z okresu powojennego, gdy wraz z grupą przesiedlanych mieszkańców Kresów Wschodnich, trafiła na drugi koniec Polski, aż do Szczecina. Jej liczne podróże do Stanów Zjednoczonych stały się natomiast tłem dla opowieści o ludzkich losach i przemianach zachodzących w naszym kraju.
To, co najbardziej uderza w treści niemal każdego opowiadania, to refleksja nad przemijaniem, autentyczność autorki oraz nostalgia, która wzrusza i nakazuje zatrzymać się na chwilę, aby przemyśleć to, co dookoła. Barwny i niezwykle wprawny język tych opowieści pozwala też wczuć się w pozycje bohaterów i zrozumieć kontekst kulturowy, społeczny i historyczny tamtych lat.
Ameryka to dla wielu osób, zwłaszcza tych, nie znających tamtejszej rzeczywistości, kraj oferujący dobrobyt, sukces i lekkość bytu. Mieszkańcy tego kontynentu mają niemal wszystkie strefy klimatyczne świata, góry, oceany, wielkie metropolie i rozległe prerie. Wydaje się więc, że reszta globu mogłaby nie istnieć, a oni sami mają wszystko na wyciągnięcie ręki. Amerykańska „wszechmoc” to coś, co często jest również podkreślane wręcz nieograniczonymi materialnymi możliwościami oraz siłą militarną. Czy rzeczywiście tak wygląda prawda o tym kraju? Autorka poznaje go lepiej, kiedy jej jedyna córka postanawia zamieszkać za oceanem.
Maria Towiańska-Michalska nie boi się też mówić o sobie i swoich uczuciach. Kiedy samotność puka do jej drzwi, przychodzi czas na podsumowania i wspomnienia. Do rodzinnego domu swojego męża, wprowadziła się w 1949 roku i wspomina go jako radosny, głośny i gościnny. Po wielu latach, mówi, że nadal pozostał gościnny, ale mniej wesoły, bo została w nim całkiem sama. Przemijanie i upływający czas to także trudne pożegnania z bliskimi i dalszymi krewnymi. To również historie ludzi, którzy znaleźli się w centrum wyjątkowych wydarzeń. Kiedy czytamy o młodej kobiecie, szukającej swojego miejsca do życia w Stanach Zjednoczonych i podejmującej pracę w Word Trade Center, natychmiast wszyscy, znający te wydarzenia, nagle mają przed oczami to, co przez kilka dni pokazywały wszystkie media na świecie. Młoda, wykształcona osoba, pełna wiary w swój sukces za „wielką wodą”, a po drugiej stronie globu jej przerażeni bliscy. Kolejną historią jest wielka powódź w Nowym Orleanie, gdzie mieszkali teściowie córki pani Marii. To tylko przykłady, jak Ameryka stała się tytułowym tłem życia, a udzielając swoim mieszkańcom kawałka swojej wielkiej ziemi, całkowicie zmieniła ich losy.
Przeszłość jest czymś, co buduje tożsamość człowieka. Niepowtarzalny klimat opowiadań „Z Ameryką w tle” wynika z bardzo osobistych wspomnień autorki, które pozostają w pamięci czytelnika na długo po odłożeniu książki. Jedną z najbardziej zapamiętanych przeze mnie refleksji jest ta, o niedokończonych sprawach i niespełnionych obietnicach. „Każdy ma swoje sześćdziesiąt sześć” to sytuacja, w której zwyczajna gra w karty nabiera wyjątkowego znaczenia, bowiem dla niektórych osób wydaje się jedną z wielu, którą można przełożyć na później, a dla innych może być ostatnią rozgrywką przed odejściem z tego świata. Głębokie przesłania, życiowa mądrość i uniwersalność pytań, jakie może postawić sobie każdy z nas, stawia tę lekturę wśród bardzo ważnych pozycji literackich.
Ida
Maria Towiańska-Michalska Z Ameryką w tle – http://www.wforma.eu/z-ameryka-w-tle.html
