nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Duch Herberta", www.papierowemysli.pl, 27.12.2011

copyright © www.papierowemysli.pl 2011

Dlaczego klasycy – pytał i odpowiadał sam Zbigniew Herbert w swoim słynnym wierszu. Podobne pytania zadaje i podobnych odpowiedzi udziela Zbigniew Jasina w zbiorze Inne światło. Mamy do czynienia z bliźniaczymi fascynacjami starożytnością, przywołującym podobieństwa dystansem do świata, dalekim jednak od plagiatu. Chociaż z drugiej strony – jest tylko kilka powtarzających się tematów, którymi zajmują się od wieków lirycy – wiem, że zabrzmiało to nieco borgesowsko... Lecz proszę posłuchać tego krótkiego wiersza, czy brzmi on, jakby napisał go Jorge Luis Borges?

Pod wodą traci wagę
sztylet zabójcy
marmur głowy imperatora
racja stanu
rozpacz

srebro rybiej łuski mruga
za strąconym w muł
kapitelem

w akwarium czasu
Antirodos
w ruinach pałacu królowej
spojrzeli sobie w oczy
sfinks i młody nurek

Przytoczony wiersz (Akwarium czasu) pokazuje wszystkie zalety i może także czasami wady poezji Zbigniewa Jasiny. To proste dążenie do celu, bez odziewania słów w zbędne metafory, bez szafowania nimi. Poezji ze zbioru Inne światło daleko także do efektownych fajerwerków, nowatorstwa i poetyckiego kuglarstwa. Czytelnik łatwo dociera w nich do sedna, nie jest testowany na obecność doktoratu z lingwistyki. Także tematyka, czyli kody kulturowe od dawna istniejące w świadomości (ba! Nawet tę świadomość kształtujące!) są dość czytelne – przynajmniej dla osoby świadomej kulturowego dziedzictwa. Spotykamy więc Marka Aureliusza, Sokratesa, Owidiusza i inne postacie z antyku. Bardzo często te spotkania mają identyczny kontekst, co u wspomnianego wcześniej Zbigniewa Herberta, którego duch bez wątpienia unosi się nad tym tomikiem.

Ale to tylko jeden punkt widzenia, jedna optyka. W niektórych wierszach poeta przywołuje bowiem swoje własne wspomnienia – czyż nie jest to swoista archeologia dzieciństwa? Czy w ten sposób nadajemy swojemu życiu pozory trwania. A może właśnie nie są to pozory?

Poprzez odniesienia do starożytności rozprawiamy się jednak poniekąd z teraźniejszością. Najdobitniejszym motywem większości wierszy jest bowiem przemijanie, odchodzenie światów w mrok przeszłości, skąd kłaniają się nam cienie, skąd odbija się inne światło, owe cienie oświetlające. Rozsypujące się kolumny, umierający władcy, wielki filozof skazany na wypicie trucizny, ale pamiętający o ofierze dla Asklepiosa – a obok nich, gdzieś rozświetleni my. A z nami „starość bez ostrzeżenia”, „przerzuty do kości” i „zwiędnięta malwa”. My, którzy jesteśmy tu tylko na chwilę. „Zbyt krótko, aby zostać wielkim kronikarzem oblężenia” – piękne to nawiązanie do Herberta w wierszu bez tytułu.

Warto dać się poprowadzić w ruiny, bo może dzięki temu spacerowi zrozumiemy kilka najważniejszych w życiu spraw. Warto czytać wiersze zapisane na wyblakłych stronicach – bo może właśnie one opowiedzą nam o nas. Szczerze zachęcam do zapoznania się ze zbiorem poezji Zbigniewa Jasiny. Nie tylko miłośników Zbigniewa Herberta.
Krzysztof Maciejewski


Zbigniew Jasina Inne światłohttp://wforma.eu/177,inne-swiatlo.html