Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

NOTES, Tajemnice misteriów Cerery

2020-10-10 10:40

Przygotowując się do niewielkiego szkicu o Marii Janion (umarła w drugiej połowie sierpnia), wracam do pojęcia ironii tragicznej widzianej jej oczami. Może to właściwy trop, który pozwoli zrozumieć mi nieco więcej z dotknięcia Autodafe. Czy mogło się powieść, czy mogło mi się udać – wytworzenie w Autodafe odczucia ironii tragicznej? Czy ironia tragiczna byłaby zdolna uzasadnić całą tego poematu motywację? Niewykluczone, że tak. A jeśli tak, byłaby to kwintesencja ponowoczesnej ironii tragicznej, przecież nie tylko jej pierwiastek – Autodafe do dzisiaj pozostaje niezamkniętym, pięcioczęściowym projektem, z którego wydałem zaledwie trzy części, a to niemało, to materiał na porażkę stylu lub (właśnie) na jego kwintesencję, z pewnością nie na spierwiastkowanie. Owszem, wzbraniałem się przed wiązaniem poematu z tak konserwatywnym słownikiem literackich pojęć, jak ten, w którym dałoby się znaleźć ironię tragiczną. To prawda, jak pisał jeden z krytyków Autodafe, że w histerycznym krążeniu wokoło przebranych środków wyrazu poszukiwałem formuły dla antykanonu. Ale być może jedno wcale nie przekreśliło drugiego? Może staroświecką ironię tragiczną da się połączyć z antyliterackością, antysymbolicznością – i ona także, może bardziej niż wymyślne kontrpojęcia, wykoncypowane przeciwkategorie, uzmysłowi mi ponowoczesny charakter poematu.

Choćby i to: niewiele tygodni temu czytałem artykuł o ateńskich procesach o bezbożność. Czy nie tym właśnie jesteśmy, przynajmniej ta buntownicza część z nas – tautologią ze świętokradczej listy oskarżeń, a nasze przekroczenia granic moralności czy smaku czy nie są refrenami poprzednich obraz: obrazy czasów antycznych i przedantycznych oraz obrazy czasów ostatecznych i przedostatecznych nie tylko przeglądają się w sobie jak w lustrze, lecz także (nawet) doglądają siebie troskliwie nawzajem, obramowując nas w przewrotny i niewidoczny sposób: nad naszymi głowami oraz pod naszymi nogami, setki stóp nad ziemią i pod ziemią. Choćby autodafe Ajschylosa: musiał uchodzić z Aten, naruszywszy tajemnice misteriów Cerery. O co innego współcześnie by chodziło, jeżeli nie o to samo? Cała rzecz w ustaleniu, czym dzisiaj byłoby onus probandi indywidualnego pisarskiego autodafe, tzw. misteria Cerery (pozostańmy przy tej nazwie), ale misteria Cerery naszych czasów, i tym samym, na czym polegałby argument o upadku pisarza czerpany z misteriów Cerery, do tego, czy misteria Cerery mają jeszcze jakikolwiek związek z ortodoksją religijną lub kapłańską, czy też wręcz przeciwnie – zostały zsekularyzowane bądź sfetyszyzowane? I jeszcze może zapytajmy o to, w jaki sposób ich, misteriów Cerery tajemnice – narusza się skutecznie, a także nieodwracalnie? Ale to wszystko to temat (wiemy przecież dobrze) na inne już rozmyślania.

© Karol Samsel