nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Poezja rozpaczy?", www.latarnia-morska.eu, 25.09.2019

copyright © www.latarnia-morska.eu 2019

Jak wynika z notki jest to kolejna książka Tomasza Hrynacza, który debiutował w roku w roku 1997. Publikował też oczywiście wiersze w zacnych periodykach literackich.
Przyznaję się bez bicia, że dopiero teraz o istnieniu tego Autora się dowiedziałem (oto jak w obecnej lawinie poezji łatwo wiele przegapić). Na plecach okładki jego najnowszego tomiku pt. „Dobór dóbr” czytam notę Pawła Tańskiego, a w niej m.in.: „Poezja Tomasza Hrynacza to nieustanne mocowanie się z rozpaczą, której można napluć w twarz jedynie językiem liryki, mową wiersza, buntem zdania, gniewem frazy, oporem słów. I jeszcze jedno zdanie: To poezja przegranych i dla przegranych. To liryka dla tych, co mają w sercu ranę. Opowieść o ciemnym świecie, w którym kiedyś ‘przyjdzie wysokie morze’”.
No cóż... Nie pierwszy raz mamy do czynienia z „poezją rozpaczy”. Ona tu – na szczęście – nie jest histeryczna.

Oto jeden z wierszy pt. „Tak czy inaczej”: „Jeśli chcesz się przywitać, / bez zbędnych uprzejmości, / to spójrz mi w oczy. // podaj dłoń, nie musi być dialogu. / Pragnę poczuć i porównać łomot serca, ten sprzed kilkunastu lat. // Na podorędziu słońce / zmiecione przez nieżyczliwą burzę. // Jest w żałobie. I łzawi. / Nie potrafi przestać”.

To jeden z łagodniejszych wierszy w tym tomiku, ale od razu czujemy, że żadnej eudajmonii tu nie zaznamy. Hrynacz wprawdzie nie jest „udramatyzowany” ani „rozszarpujący koszulę rozpaczy”, jednak wszystkie te wiersze są ponure. Zwyczajnie mówiąc: smutne.

Bardzo mocny i wyrazisty introwertyzm jest paliwem tych wierszy. A sedno to absolutna niewiara w „życie radosne”. No więc jaką kołysankę może sobie w tych wierszach nucić Hrynacz? Ano na przykład taką: „Kołysz się, kołysz – mój smutku zaranny. / Kołysz się kołysz – mój strachu podskórny. / Rojcie się, rojcie – pocałunki rozstanne. / Śnijcie się, śnijcie – duszki płochliwe”.

Za wielce wymowny uznałem także wiersz pt. „Mężczyzna z dziurą w sercu”: „Nasycony, wyzbyty po części. Oddalony i wyzuty. / Skądinąd wierny temu, co obiecano, co przyrzeczone. / Przed lustrem stoi. Nie widzi siebie. Odbicie go zapomniało”.
No cóż... Szczęśliwi są tylko ci, którzy rozbijają lustro. I może ci, których ramionami oplata kobieta. Tu zresztą ona gdzieś się pojawia, ale to taki „daleki plan”, który bynajmniej nie „przekłada wajchy” ku pogodniejszej aurze.

W wielu wierszach Tomasz Hrynacz snuje swoje sny, swoje wyobrażenia, swoje „pejzaże”. Wiersz pt. „Tam nad morzem” jest tego przykładem: „Z nocą się przepraszam, tam nad morzem, / bo nocą się przepraszam i słowa krzyżuję, tam nad morzem. // Z różnych źródeł przesączam i z pradawnych języków splatam. / Wyszarpuję dźwięki i sensy doklejam, tam nad morzem. // A wiatr się boczy, tnie zjawiskowy głos ciszy, / i jednako horyzont mgłą się zalewa, tam nad morzem. // Przez wiarę i miłość powiadam, żeby nie miało końca. / Póki starczy słów, póki noc, tam nad morzem”.

Ta wyobraźnia, ten introwertyzm Hrynacza, to inter-ego pozostają dla mnie zagadką. Być może Hrynacz na co dzień jest konkretnym, „normalnym” facetem i tylko w Krainie Poezji ma swój drugi świat? Nasz wielkiej klasy psycholog, Antoni Kępiński, wyjaśniłby nam to „podwójne życie” poety? Ja nie umiem, ale jednak to rozumiem.
Jacy szczęśliwi są ci, którzy nie deliberują – żyje się, i koniec! Tacy właśnie jak Hrynacz uświadamiają nam, że kto jest poetą, ten ma dwa światy. I to jest właśnie warte lektury tego tomiku.
Leszek Żuliński


Tomasz Hrynacz Dobór dóbrhttp://www.wforma.eu/dobor-dobr.html