copyright © https://sztukater.pl 2024
Kiedy myślimy o przemocy domowej zwykle następuje to bardzo stereotypowo: on – oprawca, ona – ofiara. Mężczyzna zwykle postrzegany jest jako ten, który dopuszcza się przemocy, często pod wpływem alkoholu, ten, który bije, dręczy i jest okrutny dla żony i dzieci. Kobiety natomiast kojarzą nam się z ofiarami, biednymi pokrzywdzonymi istotami, którym przyszło żyć razem z tyranem. Rzeczywistość jednak często odbiega od tego, co mamy zakodowane w głowach. Nie znam danych statystycznych dotyczących tematu, mogę jednak stwierdzić, że z przemocą czasami bywa również odwrotnie. Kobiety także potrafią być okrutne dla partnerów i dla dzieci, potrafią stosować przemoc, jednocześnie doskonale manipulując całym otoczeniem. To właśnie taką historię mamy okazje poznać w książce Małgorzaty Gwiazda-Elmerych „Zapojutrze”.
„Zapojutrze” to wstrząsająca lektura pokazująca życie Tomka – małego chłopca dorastającego przy chorej psychicznie matce. Tomka poznajemy w książce na różnych etapach jego życia również jako dorosłego mężczyznę, który na terapii próbuje uporać się z traumą dzieciństwa. To między innymi rozmowy z terapeutką sprawiają, że Tomasz sięga pamięcią do różnych wydarzeń z czasu, kiedy był małym chłopcem. Wspomina on codzienność z zaburzoną matką, która obsesyjnie bała się bakterii, jednocześnie żyjąc w niesamowitym brudzie. Mężczyzna wspomina pełne przemocy środki wychowawcze stosowane przez rodzicielkę- zmuszanie do mycia się aż do krwi, wmuszanie jedzenia, bicie, wyzwiska, poniżanie i szereg innych okrutnych czynów, o których ciężko nawet mówić.
Jednocześnie w książce poznajemy Grzegorza – ojca Tomka, mężczyznę, który stał się ofiarą przemocy ze strony swojej żony. Grzegorz po rozwodzie próbuje wywalczyć w sądzie opiekę nad synem. Niestety pomimo wielu zgromadzonych dowodów sąd nie chce zezwolić na to, by Tomek zamieszkał z ojcem, wciąż narażając dziecko na życie w domu pełnym przemocy.
W swojej książce autorka pokazuje nam pełną okrucieństw historię ojca i syna. Autorka obnaża niesprawiedliwość i stereotypowość polskiego wymiaru sprawiedliwości, który ojców spycha na dalszy plan, matkom zaś przyznając prawa do dzieci nawet w sytuacji, kiedy dla dzieci oznacza to życie w piekle. W naszym kraju wciąż króluje stereotyp mówiący o tym, że matka jest tym dobrym rodzicem, ojciec zaś tym gorszym. Życie pisze jednak różne scenariusze i czasami jest zupełnie odwrotnie.
„Zapojutrze” to książka, którą można scharakteryzować jednym słowem – przerażająca. To opowieść, która boli i porusza, skłania do refleksji i sprawia, że mamy ochotę krzyczeć o tym, jakie to wszystko jest niesprawiedliwe. Okrutna, chora psychicznie matka torturuje własne dziecko, a nikt dookoła tego nie zauważa. Wszyscy ponoszą odpowiedzialność za krzywdę malutkiego człowieka, który nie jest w stanie sam się obronić- lekarze, nauczyciele, sąsiedzi, psychologowie, policja i sąd. Ojciec choć robi wszystko, by odzyskać syna na każdym kroku jest zbywany, nie otrzymując żadnej pomocy. Walka o dziecko staje się jego życiowym celem, który przysłania mu wszystko inne.
Książka jest tym bardziej wstrząsająca iż jak twierdzi autorka – jest oparta na faktach. To niewyobrażalne, że taka historia naprawdę mogła mieć miejsce, choć wszyscy doskonale wiemy, że okrutnych ludzi na świecie nie brakuje. Dlaczego jednak nikt nie pomógł temu dziecku? Dlaczego nikt nie wysłuchał ojca? Dlaczego nikt nie udzielił pomocy chorej psychicznie kobiecie, która zniszczyła życie młodemu człowiekowi? Na te pytania w książce nie znajdziemy odpowiedzi.
„Zapojutrze” to powieść, którą pomimo ciężkiej tematyki i drastycznych opisów czyta się dobrze. To opowieść, która wywołuje szereg emocji, a tego przecież oczekujemy od książek. Nie polecam jednak zbyt wrażliwym osobom, ponieważ jest to lektura naprawdę trudna i wstrząsająca do głębi.
Aneta Sawicka
Małgorzata Gwiazda-Elmerych Zapojutrze – http://www.wforma.eu/zapojutrze.html
