nowości 2025

Karol Samsel Autodafe 8

książki z 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

MACHNIĘCIA, Podróż siódma, zwana supraską 4

2016-11-22 14:30

Toruń – Supraśl, 16 sierpnia 2016, 4

Powoli wstajemy, idziemy wzdłuż Supraśli, potem schodami w górę i na dół w stronę kwatery dla inżyniera. Nagle zaczepia nas tutejszy, czyli zagraniczny wczorajszy. Wygraża nam i straszy municypalnymi. Nie wiemy dlaczego. Pytamy, ale nas chyba nie rozumie. Viola po rosyjsku - nic, ja po niemiecku - nic, ale spojrzał spode łba, Viola po białorusku - on nic, próbuję po angielsku - kopnął kamyk i patrzy, Viola w staro-cerkiewno-słowiańskim i tutejszy, czyli zagraniczny, w końcu odezwał się niby w tym samym zacnym języku, ale jakoś nie wszystko jest dla nas jasne. Viola na mnie, ja na małżonkę. Tutejszy nerwowy coraz bardziej na nas. Wzywa Cyryla i Metodego, miota na nas w staro-cerkiewno-słowiańskim jakieś przekleństwa, a my spokojnie sobie idziemy, senni, zmęczeni. Chwilę potem dziewczynka na pegazie nam mówi, że źle idziemy, bo to droga dla rowerów. Ach, tak. Robimy krok w prawy bok na asfalt dla niepegazów. Ot takie teraz zwyczaje w Supraślu.

Wdychamy tutejszą świerczynę z Puszczy Knyszyńskiej. Pono zdrowa i rozluźnia aparat oddechowy, chociaż nie jestem pewien. Na koniec obowiązkowy trip cmentarny. Powykręcane metalowe krzyże mogił sprzed 150 laty patrzą na wschodzący miesiąc. Naprzeciwległe cmentarze: północny ewangelicki, który potem stał się katolicki, i prawosławny, który chyba stał się też katolicki. Na obu cmentarne zabudowania: na ewangelickim kapliczka, na drugim, prawosławnym, też kapliczka. Supraśl czuć jeszcze wielokulturowością, wielowyznaniowością, która zmieciona została przez wojnę. Nie ma tylko śladu kirkutu i mizaru. O ile Tatarzy mieszkali w skupiskach kilkanaście kilometrów dalej, w Kruszynianach na przykład, o tyle Żydów w Supraślu nie brakowało od początku. Nie ma ani śladu kirkutu, dziwne. Robi się późno, ciemność wchodzi razem z komarami. Supraśl by night.

© Maciej Wróblewski