Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

NOTES, Cesarskie cięcie piękna

2020-03-18 16:17

„Pisałem całym sobą, cieleśnie, organicznie, jakbym tarzał się w planecie i kosmosie, ziemi i powietrzu, jakbym płonął i marzł. Byłem demolowany, a następnie budowany, nicowany i składany na nowo”, pisał Wojciech Kass do Krzysztofa Kuczkowskiego w 2010 roku. Nigdy nie spodziewałbym się podobnego wyznania u niego: „wciąż »krwawię«, dygoczę, nadal nie puściły przestrzenie, które mnie miały”. Miał jednak poczucie, że rodził piękno. Było to dla niego przede wszystkim przewracającym go na nice, obracającym go na drugą stronę nicości, ale jednak – cesarskim cięciem piękna. Skąd pojawiło się w nim założenie, że musi porodzić piękno? Zarzekał się przecież: „to jednak nic – bo pod tym »krwawieniem«, drżeniem odbywa się gojenie, które jest jak wielkie uspokojenie”.

Oczywiście nie zadałem mu tego pytania podczas czterogodzinnej rozmowy w Ostrołęce 9 marca 2020 roku, najpierw w samotności, choć przed kamerami, a następnie między czytelnikami, którzy przyszli go zachłannie słuchać. Potem odjechał niemal natychmiast z tego ostatniego z wieczorów, który udało nam się przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemiologicznego w Ostrołęce zorganizować. Wyznał mi, że uwielbia Sorrentino, Nowego papieża. Tak – to do niego podobne, tego zazdroszczę Sorrentino: jego, może i ich pewność piękna pozwala zupełnie inaczej (skutecznie) wygrywać dysonanse. Ich pewność piękna daje im energię, aby grafomanię kontrastować do skutku, progu pewnej dbałości, za którą ta – lśni: jakby była formą czystości. Dlatego pytam, gdzie rodzi się ta pewność, gdzie ta pewność ma źródło? I czy jeżeli artysta skazany zostaje na niepewność, zostaje mu tylko auto-da-fé, coś rozwibrowanego, nie tyle stawanie się żywiołem ludzkim, co uwięzienie w dziecinności, „żywiołkowatości”, mówiąc po gombrowiczowsku – w krępującej, „kapliczkowej” (a nie „katedralnej”) formie samego wyzwolenia?

To samo z Kieślowskim, hołdem wobec którego usiłowałem zakończyć piąte Autodafe. Skąd w nich pewność piękna? I jeżeli jest ona pewnością sztuki, pewnością artyzmu, kim jest ten, który pielęgnuje niepewność wobec akurat tego przedmiotu? I czy miałby w ogóle prawo do jakiegokolwiek słowa? Czy mógłby mówić o sobie określonym, aksamitnym idiomem – a więc słowem tak dystyngowanym, jak „pielęgnuję”? Więcej – czy mógłby mówić o sobie słowem tak precyzyjnym, jak „niepewność”? Czy miałby – krótko mówiąc – prawo do elegancji słowa „pielęgnuję” i prawo do precyzyjności słowa „niepewność”, skoro (ujmując rzecz językiem naszych ojców, do którego nie ma prawa) „jest niepewny”? A skoro nie może o sobie powiedzieć, że „jest niepewny” ani że „nie jest niepewny”, czy ma prawo do jakiegokolwiek języka? Czy tylko do artykulantów – nie tyle brzmiących, co raczej: wyrzucających swoje znaczenia w powietrze i rozbijających się o ziemię?

© Karol Samsel