Edward Balcerzan Domysły
Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji
Zdzisław Lipiński Krople
Tomasz Majzel Części
Karol Samsel Autodafe 7
Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane
Edward Balcerzan Domysły
Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji
Zdzisław Lipiński Krople
Tomasz Majzel Części
Karol Samsel Autodafe 7
Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane
Andrzej Ballo Niczyje
Maciej Bieszczad Pasaże
Maciej Bieszczad Ultradźwięki
Zbigniew Chojnowski Co to to
Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach
Kazimierz Fajfer Całokształt
Zenon Fajfer Pieśń słowronka
Piotr Fluks Nie z tego światła
Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów
Adrian Gleń Jest
Jarek Holden Gojtowski Urywki
Jarosław Jakubowski Baza
Jarosław Jakubowski Koń
Waldemar Jocher dzieńdzień
Jolanta Jonaszko Nietutejsi
Bogusław Kierc Dla tego
Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal
Jarosław Księżyk Hydra
Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży
Franciszek Lime Garderoba cieni
Artur Daniel Liskowacki Do żywego
Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery
Elżbieta Olak W deszczu
Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie
Juan Manuel Roca Obywatel nocy
Karol Samsel Autodafe 6
Kenneth White Przymierze z Ziemią
Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania
Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience
City 6. Antologia polskich opowiadań grozy
Jest zimny, deszczowy dzień na grunwaldzkim Poznaniu. Piszę kolejną część piątego poematu Autodafe prowokowany wykładami noblowskimi Petera Handkego oraz Olgi Tokarczuk. Cały ubiegły tydzień spędziłem na podróżach po Mazowszu, wykładach i lekcjach w szkołach oraz placówkach kultury, między innymi o Gustawie Herlingu-Grudzińskim. Dwie mowy, które ten okres zamykają (a wręcz „zatrzaskują”), tworzą coś w rodzaju wierzchołka kopuły budowli o nieokreślonej architekturze przywodzącej na myśl coś zupełnie nieuchronnego – coś, czego imię, perspektywę należałoby za wszelką cenę poznać jak najszybciej. Po pierwsze, horror tej ziemi i spojrzenie dziecka. Zetknąłem się z nim w ubiegłym tygodniu co najmniej kilkakrotnie. Pisarz powinien w mej opinii być „spojrzeniem dziecka” sprawdzany, przede wszystkim nim, i to jemu, a nie salonowej publiczności – należałoby mówić słowa o takiej sile rażenia, jak „nasz świat umiera”.
Nie chodzi o to, że chcę za wszelką cenę powiedzieć poprzez niniejszą notatkę, że Handke przemówił do mnie bardziej aniżeli Tokarczuk. Nie, akcentowanie tego bynajmniej moim celem nie jest. Chcę powiedzieć o sobie, w tym o swoich autoidentyfikacjach. Nie odbywają się one bez udziału dzieci, podróży z miejsca na miejsce, rozmów, tak podziwu, jak i rozczarowań, kiedy przestrzeń na naszą kameralną rozmowę o zegarze gułagu odmierzanym rytmami wypróżnienia i odlewania się więźniów zastępują Facebook i Messenger, a młodzi ludzie w połowie rozmowy ze mną stadkami opuszczają salę biblioteczną. Co mam robić ze smutkiem, w który wtrąciłem dwunastoletniego najprawdopodobniej chłopca, gdy zacząłem opowiadać o samotności i autoalienacjach Wiktora Gomulickiego, pisarza, o którym lekcję miałem w szkole podstawowej przeprowadzić? Zapomnieć? Ależ nigdy… Dramat artysty to nie tylko dramat zaangażowania. To czasami – jeszcze gorsza w swoich skutkach – tragedia gorączkowej, zaangażowanej przed zaangażowaniem – obrony. Dobrym zresztą przykładem będzie zresztą tu Gomulicki.
Wierzchołek budowli, o której wspominałem na początku – moim zdaniem – nie pamięta dokładnie jej fundamentów. Być może winna jest tu niedokończona praca „spojrzenia dziecka”: bo ktoś (w mojej przypowieści), kto zdążył jeszcze (np. za czasów swojego życia) zweryfikować wzmiankowanym „spojrzeniem” fundamenty, nie zdąży już z całą pewnością postąpić analogicznie w wypadku wierzchołka. Bo nie żyje. To smutna konstatacja. Skazuje nas bowiem na dryf wśród wszystkich radośnie dokoła pokrzykujących raz po raz, że brzeg (nareszcie, nareszcie) materializuje się przed ich oczami.