nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Oswajanie piórem", www.miesiecznik.znak.com.pl, 2/2022

copyright © www.miesiecznik.znak.com.pl 2022


Oswajanie przestrzeni – Szczecina i Pomorza Zachodniego – stało się dla przybyszów wyzwaniem kluczowym w twórczości oraz postawach życiowych. Co znamienne, w wielu przypadkach doświadczali rozczarowania.

Przybywali z różnych światów. Z literackiej Warszawki, jak Nina Rydzewska, autorka skandalizującego wiersza Madonna nędzarzy, czy łódzkich Bałut, jak Jan Papuga, który szukał przygody i wolności. Lub też „z kraju złotych wód, mrocznych moczarów i trzęsawisk”, jak rodzinne Polesie opisywała Katarzyna Suchodolska. Oswajanie przestrzeni – Szczecina i Pomorza Zachodniego – stało się dla przybyszów wyzwaniem kluczowym w twórczości oraz postawach życiowych. Trafili na te tereny często kuszeni wizją dobrej pracy, mieszkania i wielkiego potencjału miejsca. Co znamienne, w wielu przypadkach doświadczali rozczarowania.

Niektórzy, jak wspomniana Suchodolska, szukali przede wszystkim śladów utraconego kraju i dbali o pamięć o nim. Dla licznych wątkiem przewodnim stały się lokalna przyroda oraz związki regionu z morzem. W przypadku Jerzego Pachlowskiego czy wspomnianego Papugi powstała z tego literatura wychodząca poza ramy wąskiej „marynistyki”. Z historią tej ziemi, przed chwilą jeszcze niemieckiej, mierzono się, czerpiąc z wątków „utraconego” słowiańskiego świata, jak czynił to Ireneusz G. Kamiński, autor poczytnych powieści o Księstwie Pomorskim. Lub też, jak Ryszard Liskowacki, budując pamięć o okrucieństwie forsowania Odry w 1945 r. i tworząc wokół tej rzeki nowy mit.

Artur D. Liskowacki i Bogdan Twardochleb zaprezentowali zbiór 20 szkiców o nieżyjących pisarzach szczecińskich. Lektura tych esejów jest przyjemnością samą w sobie ze względu na język tej dwójki mistrzów gatunku. Zarówno twórczość, jak i biografie przywołanych postaci mówią nam bardzo wiele o powojennej kulturze polskiej na „Ziemiach Odzyskanych”, Pomorzu i nie tylko tam.
Piotr Oleksy


Artur Daniel Liskowacki, Bogdan Twardochleb Przybysze i przestrzenie. Szkice o pisarzach szczecińskichhttp://www.wforma.eu/przybysze-i-przestrzenie-szkice-o-pisarzach-szczecinskich.html