nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Człowiek z kowadłem", https://melancholiacodziennosci.blogspot.com, 10.2019

copyright © https://melancholiacodziennosci.blogspot.com 2019

Odnoszę wrażenie, że Dariusz Muszer w swoim „Człowieku z kowadłem” nie dokumentuje, a eksperymentuje. Jego krótkie teksty są pewnego rodzaju myślowym doświadczeniem służącym do badania granic ludzkich możliwości, które bezpieczniej jest rozważać w wyobraźni, niż rzeczywistości. Szczególnie jeśli za temat przewodni wybiera się samotność i zagubienie. Co istotne, w kompozycji Muszera, zwraca uwagę położenie nacisku nie na skutki podejmowanych działań, a na intencje i powody. Niesie to za sobą tę implikację, że zamiast skupiać się na wyżynach ludzkich przeżyć, autor świadomie wybiera głębiny. Zamiast akcji mamy więc psychoanalizę.

Opowiadania zebrane w „Człowieku z kowadłem” można by nazwać klasycznymi w tym sensie, że stanowią one doskonałe fundamenty dłuższych historii. Nie są przykłady tak modnych obecnie miniatur literackich (...). Muszer stawia na sprawdzone rozwiązanie strukturalne, w których wyraźnie zarysowuje narratorów, przebieg akcji oraz zawsze mocną puentę. Wszelki eksperyment odbywa się tu w ramie fabularnej lub językowej.

Trzeba przyznać, że autor „Baśni norweskich” potrafi zaskoczyć. Mroczne historie, mocno osadzone w stylistyce Edgara Allana Poe, przeplata opowieściami o taksówkarzu, jakby żywcem wyciętym z „Nocy na Ziemi” Jarmuscha, by za chwile napisać stenogram z rozmowy telefonicznej dwóch mężczyzn lub kosmiczną narrację przywołującą w pamięci dokonania Stanisława Lema (z Różewiczem w roli głównej). A to przecież nie koniec niespodzianek i zabawy. Różne motywy, postaci, sytuacje powracają w tym zbiorze jak bumerang. Na chwilę o nich zapominamy, przenosimy się w czasie i przestrzeni do innych miejsc, by za moment znowu znaleźć się w tym samym samochodzie. Intertekstualne odwołania mają więc formę zarówno między-, jak i wewnątrztekstową. (...)

Kwintesencją opowiadań Muszera jest doświadczenie – jeśli nie samego bólu egzystencjalnego, to przynajmniej męskiej twardości świata, która stygmatyzuje myśli i emocje postaci z jego prozy. Wszyscy bohaterowie są zagubieni i wystawieni na próbę samotności. Starają się odnaleźć w otaczającym świecie, ale z różnych powodów ta sztuka im się nie udaje. Raz powodem będzie lokalny ostracyzm, innym razem niedopasowanie związane z reprezentowaną mniejszością etniczną, znalezienie się w nieznanym świecie, czy wreszcie próba poszukiwania swoich korzeni, z góry skazana za porażkę. Jest też silnie nakreślony problem ludzi znajdujących się ‘między granicami’ – Polaków żyjących w Niemczech i posiadających niemieckie obywatelstwo. To całe doświadczenie jest wspólne dla wszystkich protagonistów opowiadań autora, którzy stale na coś czekają, za czymś tęsknią, czegoś w swoim życiu szukają. Są niepełnosprawni – nawet jeśli nie zawsze fizycznie, to duchowo, mentalnie. Przeszłość ma tu kluczowe znaczenie, dla optyki teraźniejszości.

Diagnoza Muszera sięga głębiej, nie ogranicza się jedynie do dość popularnej analizy czynników zewnętrznych. Autor dostrzega w swoich postaciach nadpsute wnętrza: brudne myśli, schorowane zwyczaje i ulegające rozkładowi pomysły na przyszłość. Zamyka ich w błędnym kole popełniania wciąż tych samych błędów. Stoi na stanowisku, że gnicie i samozagłada ludzkości są wbudowane w naszą rzeczywistość. To nie jest świat fantazji i wyobrażeń (z małymi wyjątkami), to jest ta nasz szara codzienność, o której staramy się szybko zapominać. To kalejdoskop osób z przetrąconymi duszami, z twardymi sercami, którzy musieli nauczyć się żyć w świecie bez empatii i wybaczenia. (...)

Czytelny przekaz książki, zawarty już w jej tytule, połączony z prostym językiem, wcale nie powinien zniechęcać do zapoznania się z najnowszym tytułem Wydawnictwa Forma. Co by nie mówić, Muszer na bazie swoich życiowych obserwacji, potrafi budować ciekawe narracje: raz poruszające, innym razem wywołujące napięcie czy uśmiech na twarzy. Zazwyczaj też denerwujące. Zaskakuje wyobraźnią i umiejętnością formowania tła, każdorazowo utkanego z dbałością o szczegóły. (...)
Paweł


Dariusz Muszer Człowiek z kowadłemhttp://www.wforma.eu/czlowiek-z-kowadlem.html