"Dwadzieścia jeden", https://karols.pl, 18.01.2025

copyright © https://karols.pl 2025

Tytułowe „Dwadzieścia jeden” odnosi się do liczby zebranych w tomie opowiadań.

MISZMASZ
Przejdę od razu do rzeczy: nie potrafię wskazać idei stojącej za wyborem tych konkretnych opowiadań do tego konkretnego tomu. Chyba, że w założeniu miał to być wybór „the best of”, „najlepsze z najlepszych” tekstów Krzysztofa Maciejewskiego...
Ale i to nie pasuje, bo całość jest wybitnie nierówna: trafiają się tu opowiadania bardzo dobre, dobre, co najwyżej poprawne i... „słabsze”. Co do tych ostatnich: nie powiedziałbym, że są one „złe” [poza jednym, ale o tym później].
I o ile część z tych opowiadań osobno może sprawdzić się całkiem dobrze, o tyle całościowo, pochłaniane jedno po drugim, może wywołać niestrawność [to trochę tak, jakbyście zrobili sałatkę, w której wymieszacie składniki, które lubicie, ale które zestawione razem okażą się niezbyt smaczne].

O CZYM JEST „DWADZIEŚCIA JEDEN”?
Nie potrafię także wskazać motywu przewodniego, czy dominującej w „Dwadzieścia jeden” konwencji. Panuje tu zbyt wielki chaos, bym mógł powiedzieć, o czym ta książka właściwie jest. Obok elementów grozy i groteski, potrafią znaleźć się przemyślenia rodem z filozofii/socjologii/psychologii. Gdzie indziej dostrzeżemy fragmenty thrillera, czy choćby fantastyki. A może nawet i „listu”... Słowem: miszmasz.
A wszystko to na jedynie 121 stronach.

NA RAZ
Mam z tymi tekstami jeszcze jeden problem: w większości uważam je za utwory „na raz”. Nie odczuwam potrzeby, by jeszcze kiedyś do nich wracać. Przeczytałem i tyle.

HUMOR
Dobrze, koniec narzekania – przynajmniej na chwilę. Teraz o tym, co w „Dwadzieścia jeden” mi się podobało. I jest to humor. Świetny zwłaszcza w „Rycerzach w opresji” [moim ulubionym opowiadaniu z tego zbioru]. Ale nie tylko: tam gdzie się pojawia, ożywia tekst, a czasami zdaje się poza ten tekst wychodzić, filuternie puszczając do Czytelniczki czy Czytelnika oczko.

TO JEDNO ZŁE OPOWIADANIE
Wrócę jednak do negatywów. A właściwie – negatywu, bo chodzi mi o jedno opowiadanie. „Dachau Doggin’”, które w całości oparte jest na kontrowersji. Oto bowiem ludzie, którzy cudem ocaleli z obozu koncentracyjnego, nagle zostają wyzwoleni i, mając do dyspozycji wolność, oddają się cielesnym uciechom, gwałtom lub po prostu się biją...
Rozumiem, jaka stała za tym idea [albo taki mi się wydaję, że rozumiem], ale akcję opowiadania można było osadzić w innym miejscu [najlepiej wymyślonym] i w innych warunkach. A tak, to wyszło z tego nie dość, że coś nieprawdopodobnego [wyobrażacie sobie skrajnie wycieńczonych ludzi, którzy przeżyli piekło na Ziemi, a którzy pierwsze co robią w takiej chwili, to oddają się bitkom, przemocy seksualnej i prokreacji?], to jeszcze bazującego na niepotrzebnej kontrowersji. (...)
Karol Skrzypek

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden – http://www.wforma.eu/dwadziescia-jeden.html