nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Okiełznać >>Zamęt<< Krzysztofa Niewrzędy", www.szczecinczyta.pl, 22.09.2013

copyright © www.szczecinczyta.pl 2013

Widząc piękne kobiety na ulicy, jak o nich pomyślisz? Płeć piękna? Boginie? Niedobrze. Przecież to pindy, ksiuty, lalki, dupy, szprychy, fanty, suczki, blachary, lachony, sztuki, kukuryny, tipsiary, foczki, świnie, tapeciary, rześkie pufy, donie, a nawet kaszaloty, pasztety, naleśniory, smoki, mastodonty i paszczaki. A mężczyźni – jakieś gostki, jolerzy, playboye, lowelasi, pakerzy, macho, dżolo, bananiarze, bi-boje, paździerze, ćwiklaki, frajerzy oraz flusie, niepełnoszczupłe świniowoły (...).

Czytając najnowszą książkę Krzysztofa Niewrzędy Zamęt jest szansa, że wzbogacisz swój słownik – o ile tego chcesz.

Jak deklaruje wydawnictwo FORMA: Literatura musi zmuszać do wysiłku. (...) Kompetentny czytelnik wymaga od literatury czegoś więcej niż tylko przyjemnego spędzenia czasu. Wymaga literatury, która jest wyzwaniem, atakuje stereotypy, rewiduje poglądy, wstrząsa przyzwyczajeniami (...). Najnowsza książka autora Czasu przeprowadzki spełnia te założenia.

Niewrzęda w banalną opowieść o pogubionym w zamęcie życia mężczyźnie, w którym nagle otoczenie odkrywa uzdrawiacza – bioenergoterapeutę, wplata rozważania dotyczące kondycji współczesnego świata. Świata, który zdaje się powracać do prapoczątków – a na początku był chaos. Wizja nieuporządkowanej i przeładowanej rzeczywistości połączona z patchorkową narracją znajduje swoje odbicie w języku powieści, gdzie obok eseistycznego stylu wykładu profesora Baumana, poprzez cytaty biblijne czy zapis czatu facebookowego, znajdziemy slang przedmieść, jakim mówili chociażby młodzi bohaterowie prozy Masłowskiej.

Tak utkana narracja brzmi wcale nieźle, dużo mówi o maskach, jakie przybieramy w życiu i o tym, jak bardzo język nas w tych rolach dookreśla. Pokazuje też, jak trudno o jedną tożsamość w zmiennym, poliformicznym świecie. Może jednak znużyć, rozpiętość stylistyczna skazuje czytelnika na dystans wobec głównej postaci.

Poczucie wyobcowania i samotność określają bohatera Niewrzędy. Podchodzi on do świata z obawą. Jako bezrobotny socjolog czuje się wykluczony. Kontestując niesprawiedliwy porządek świata, mimowolnie wykorzystuje sprzyjającą koniunkturę i zarabia pobierając pieniądze za usługi bioenergoterapeutyczne. W wolnych chwilach czatuje jako Guardian Angel. Często w rozmowach na facebooku operuje frazesami, zauważa jednak ze zdziwieniem, że nie potrafi, nawet w wirtualnej przestrzeni, uciec przed rolą terapeuty a banał, truizm doskonale odpowiadają na ludzką potrzebę komunikacji.

Niewrzęda bezceremonialnie obnaża proces uzależnienia od fejsa: Lecz on nagle odpisuje: „dzięki”. Nic wiecej. Ale to ci obfituje megadrożdżem. Masz wręcz impresje, że trochę tego kolesia stuningowałeś i że w małym fragmencie udało ci się zreperować kosmos. No to jak mogłoby cię to nie rozgruchać?

Za te chwile przyjdzie bohaterowi zapłacić. Angażuje się w problemy znajomych z facebooka tak bardzo, że nie zauważa, jak pomiędzy nim a Laurą, jedną z czatujących, rodzi się uczucie. Kobieta jest gotowa przyznać się do miłości, on nie ma odwagi. Kiedy zauważa, że wpadł w sidła, które sam na siebie zastawił, zaczyna odczuwać lęk. Przed prawdą o sobie, przed rozdarciem iluzji, którą omamił Laurę, przed manipulacją, której sam się dopuszczał, w końcu przed odpowiedzialnością wobec tych, dla których stał się wyrocznią. I przed pustką, coraz dotkliwszą w chaosie totalnego rozgardiaszu jakiegoś megajarwara.

W rozmowie z Konradem Wojtyłą autor przyznał, ze Zamęt to jedna z najzabawniejszych, ale i najtrudniejszych jego prozatorskich książek. Myślę, że jednorazowa lektura nie wystarczy, aby w pełni odczytać sensy złożonej formy Zamętu. Wobec tego z czystym sumieniem mogę polecić książkę Krzysztofa Niewrzędy na długie, leniwe jesienne wieczory. Dla mnie stała się tragikomedią ludzką świata stojącego tuż przed przemianą. W którą stronę potoczą się losy nas, suczek, lachonów, pasztetów, foczek i lowelasów, frajerów oraz frachtowców? Czy wystarczy nam odwagi? Mądrości? Szczęścia?
Agnieszka Piskorek


Krzysztof Niewrzęda Zamęt – http://www.wforma.eu/271,zamet.html