Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

"Traktat o utracie", www.kuznia.art.pl, 2/2014

copyright © "Kuźnia Literacka" 2014

„Kocham tego, czyja dusza jest głęboka, nawet poranioną będąc
i którego drobne nawet przejście zgubić może:
gdyż chętnie przez most on przechodzi”.
Fryderyk Nietzsche

Z rozpaczy, utraty i bólu bierze swój początek prawdziwa filozofia ludzkiego tragizmu. Ten graniczny stan egzystencjalnego doświadczenia stanowić będzie zawsze najlepszy barometr prawdy. Prawdy o człowieku i jego (bez)mocy.

W najnowszej powieści kołobrzeskiego pisarza i poety, Lecha M. Jakóba, zmierzymy się z dialektyką ludzkiej skończoności. Już od progu słów inicjujących powieść, otworzy się przed nami, wybrzuszy tekstualnie i naprze z metafizyczną siłą skrajny rodzaj uczuć i stanów: spowodowany zamroczeniem alkoholowym specyficzny rodzaj niebycia, poczucie obcości i wyobcowania, ale także dramat porzucenia i wyboru, problem autentyczności, czyli bycia sobą, granicy ludzkich relacji i najważniejsze – śmierć, czyli rozpad.

Co symptomatyczne, powieść otworzy zdanie, które – niczym refren – złowróżbnie pobrzmiewać będzie na początku każdej z trzech części narastającego dramatu. Zły omen – kurze serce, odnalezione przez bohatera w śniegu – stanie się bowiem znamieniem tragedii, z której niespiesznie zwierzy się nam najważniejsza postać „Ciemnej materii” – Mateusz Hull, zwany przez domowników „Matem”.

To właśnie dzięki fascynującej pamięci Mateusza i poczynionym przez niego niezwykle sugestywnym, drobiazgowym, gęstym od emocji opisom życia z Re, dostępujemy zarazem tellurycznego, jak infernalnego sposobu życia. Architekt, twórca i kreator świata, wizjoner, wierzący w technokrację i potęgę miasta oraz w swą moc – nagle zostaje porzucony przez ukochaną kobietę. Po ponad dwudziestu latach wspólnych twórczych inspiracji i wysiłków w budowaniu podwalin pod dom zwany potocznie „Wiśnią”, zostaje sam w tym wielkim pustym miejscu, które nagle staje się zaledwie przestrzenią wegetacji, bo przecież nie życia.

Tragizm świadomości rozpiętej między dwiema nieskończonościami – tą, która go poprzedza i tą, która po nim nastąpi – jest tak olbrzymi, że w zasadzie pozostaje tylko chęć wyparcia czy zanegowania teraźniejszości. Dramat Mateusza polegać będzie na tym, że całkowicie uzależnił on swoje prawdziwe istnienie – działające, twórcze, chcące – od ukochanej kobiety. Porzucenie przez żonę stanie się więc dla niego równoznaczne z porzuceniem przez niego dotychczasowych aspiracji, więcej – z odrzuceniem życia, a przyzwoleniem na animalną wegetację. Odrzuci ponadto tak bliski mu język zdrobnień, kunsztownych rozpoetyzowanych fraz czy zadziwiających neologizmów. W konsekwencji uratowany przez niego pies pozostanie „Bezimiennym”. Rezygnacja z nazwania domownika będzie równoznaczna z twórczą kapitulacją, a schronienie się w alkohol pogłębi tylko autodestrukcję i świadomość absurdu.

Dzięki stanowi upojenia tok narracji nieustająco zmieniać będzie obrót: wspomnienia wizyt najbliższych Matowi przyjaciół, obraz twarzy i cudownych dłoni Re, spamiętane fragmenty strof, powracające natrętnie niczym noc, zabawy z synem, internowanie, oniryczne fantazmaty, erotyczne zakusy... – wszystko to będzie się spiralnie przeplatać, kotłować i zlewać. Rozmywać. Rozpadać. Roz...

Utrata – oto druga bohaterka powieści Lecha M. Jakóba, a jej obliczem nie będzie ten zwykły, pospolity smutek, który wynika z zaniedbania czy choroby, lecz smutek współczesny, który nadgryza człowieka od wewnątrz i czyni z niego chodzący cień, bezpańskie widmo. Utrata persewerująca z rezygnacją i pragnieniem, w „Ciemnej materii”  ustanowi ekstrema, pomiędzy którymi Mat rozpina swą codzienność. To także Utrata, która nie pozwoli schronić się w drugiego człowieka, gdyż pamięć o Re jest wciąż zbyt silna. W końcu Utrata, która zawłaszczy bohatera, paraliżując jego czucie, myśli oraz zdolność percepcyjnego postrzegania. Pozostaną tylko „zdradzieckie ataki pamięci” i popęd. Freudowskie zdradliwe źródło.

Czy pod skorupą mroku „Ciemnej materii” wyłoni się jakiś refleks światła? Czy starczy odwagi, aby zmierzyć się z życiem? Wierzę, że tak.
Irmina Kosmala


Lech M. Jakób Ciemna materia – http://www.wforma.eu/274,ciemna-materia.html