nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Wojna", laudacja przy nominacji do Bydgoskiej Nagrody Literackiej, 10.05.2021

copyright © Dariusz Nowacki 2021

Wypada oznajmić, że Jarosław Jakubowski bardzo aktualną powieść napisał. Trochę na podobieństwo końca lat 30. ubiegłego wieku niepokojąco często mówi się dziś o wojnie w Europie. Nie tylko publicyści na okrągło pytają: czy i kiedy wybuchnie, gdzie i od czego się zacznie? To coś więcej niż nastrój bądź aura. Może przeczucie podszyte determinizmem? Wypatrywanie nieuniknionego? W realistyczno-fantastycznej powieści Jakubowskiego mnóstwo motywów wydaje się znajomych. To, jak wyglądają agresorzy i jak się zachowują, jakiego sprzętu i metod terroru używają, znamy skądinąd, z telewizyjnych migawek, z reportaży, z ponurego imaginarium, któremu na imię „wojna XXI wieku”. I tu od razu wpada nam w oko przewrotne ujęcie pisarza: wojna odmalowana w tej powieści, choć rozgrywa się współcześnie, ma bardzo archaiczne atrybuty – jest partyzancka, leśna, dzika, w zupełnie starym, a przez to przerażającym stylu. Zresztą czy to na pewno wojna? Nie żołnierze w niej uczestniczą, lecz bandy najemników nieznanego pochodzenia. A co jest stawką? Wyłącznie przemoc, terroryzowanie ludności cywilnej, perwersyjne mordy, gwałty i rabunki. Rozmach Jakubowskiego idzie zresztą dalej: wojna z kart jego powieści to wojna wszystkich ze wszystkimi, nie wyłączając istot nadprzyrodzonych, bytów pozaludzkich, żywych i umarłych. To poszerzenie pola walki pełni tu filozoficzno-moralną funkcję, bo przecież Jakubowskiemu nie o batalistykę chodzi, ale o zadumę nad ludzką naturą; jak gdyby chciał nas skonfrontować – mówiąc nieco poetycznie – z czarnym nurtem płynącym w naszych czarnych sercach. Mimo że szuka się tu jakiejś pociechy wywiedzionej, acz niebezpośrednio, z chrześcijaństwa, wymowa „Wojny” jest pesymistyczna. Cóż, wszak zasadniczo przebywamy w Ciemnej Dolinie, a to – rzec by można – zobowiązuje.

Powieść Jarosława Jakubowskiego jest przemyślnie skonstruowana. Kolejne rozdziały utworu przynoszą opowieści poszczególnych świadków i uczestników brutalnych wydarzeń w Ciemnej Dolinie i jej okolicach. Niezwykle fortunne to rozwiązanie – opowieść przekształca się w kontrapunktowy wielogłos, zyskuje na dynamizmie, fabularnie zaciekawia. Jakubowski to niezwykle doświadczony pisarz o wszechstronnym dorobku (nie tylko prozatorskim). Z uwagi na wiek autora za nic nie zaryzykowałbym określenia opus magnum. Może więc ostrożniej: „Wojna” to jego najbardziej okazała i najbardziej ambitna wypowiedź w prozie artystycznej; rzecz jasna, z dotychczas przez niego ogłoszonych.
Dariusz Nowacki



Jarosław Jakubowski Wojnahttp://www.wforma.eu/wojna.html