Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

PLANETA, Historia wierszy 52

2018-03-24 15:03

Wiersz „Aktorka” z tomiku „Hazard” (1995) nie jest wierszem przypadkowym. Powstał z autentycznego wydarzenia mocno zakorzenionego w realiach. Był rok 1990 wiosna, brałam udział w próbach do spektaklu „Trójkąt bermudzki”, wystawianego przez teatr Kalambur. W spektaklu grałam na pianinie grając rolę pianistki. Po jednej z prób pewna aktorka zaproponowała mi żebyśmy zjadły razem obiad. Poszłam do niej, do Domu Aktora. Po drodze rozmawiałyśmy o sztuce, o miłości, o ludziach. Powiedziała wtedy, że są różne rodzaje ludzi: ludzie-ptaki, ludzie-koty, ludzie-psy. Zastanowiło mnie to. Zdałam sobie sprawę, że jej obserwacja jest prawdziwa. Szukałam w sobie zwierzęcego odpowiednika. Ale to, co zwierzęce w człowieku pod wpływem zdarzeń i doświadczeń zmienia się. Kiedyś byłam ptakiem, potem psem, teraz znów jestem ptakiem. Przypominają mi się słowa Daisuke Yoshimoto, tancerza butoh, który zwrócił uwagę na jednym ze swoich warsztatów, że człowiek powinien używać nie tylko mięśni, które przynależą do świadomości ludzkiej, ale również zwierzęcej. Zwierzę w nas bywa niekiedy bardziej zranione od tego, co bywa w nas człowiekiem. Zwierzę w nas jest tym kimś, kto niekiedy bardziej rozumie i odczuwa otoczenie. Spotkanie z aktorką w jej domu było niezwykłe. Miało w sobie coś z dzikiej wolności pełnej fantazji i wyzwolenia. Byłyśmy młode zapatrzone w obietnicę sztuki. Wierzyłyśmy, że poprzez sztukę zrealizujemy nie tylko swoje marzenia, ale oswoimy to zwierzę w sobie. Miałyśmy w sobie wolności, która dana jest jedynie prawdziwym artystom, którzy umieją obcować z rzeczywistością dostrzegając jej mechanizmy. Nie było w tym ani pozy czy egzaltacji, ale szczerość oddania się jakiejś idei. I to jej przygotowywanie obiadu. Otwierała kolejne szafki i wszystko, co miała pod ręką wrzucała do przygotowywanych naleśników. Jej pokój był oazą artystyczną. Tą aktorką była Małgorzata Osiej. Chciałam jej zadedykować ten wiersz, ale najpierw chciałam zapytać ją czy się zgadza. Niestety kontakt się na tyle urwał, że nie dotarłam do niej. Po kilku latach spotkałam ją przypadkiem. Opowiedziałam o tym wierszu, a ona, że szkoda, bo oczywiście zgadza się. Niestety wiersz powędrował w świat bez dedykacji i tak już zostało. Wiersz zrobił karierę, pamiętam, że był moment, gdy był publikowany w kilku miejscach naraz. Nie wiem dlaczego, ale ten wiersz tak bardzo się podobał. Stał się wręcz hitem poetyckim lat 90.

© Ewa Sonnenberg