seria KWADRAT

Niniejszy zbiór opowiadań współczesnych polskich pisarzy, w dużej mierze odzwierciedla to, co dzieje się obecnie w polskiej prozie. Zebrane w tomie utwory nie były dotąd publikowane, a większość z nich została napisana specjalnie z myślą o nim.

2011. Antologia współczesnych polskich opowiadań to wybór najnowszej prozy reprezentantów kilku pokoleń, a wśród nich wielu znakomitych pisarzy o różnych poglądach artystycznych. W tomie przeważają teksty napisane specjalnie do niego, ani jedno z trzydziestu opowiadań nie znalazło się wcześniej w żadnej książce, a dwadzieścia osiem z nich to publikacje premierowe.

To już trzecia antologia współczesnych polskich opowiadań, które proponuje Państwu do lektury Wydawnictwo FORMA. Poprzednie – 2008 i 2011 – przekonały, że tego rodzaju książki czyta się żywo, bardzo dobrze, są bowiem wielogłosowymi opowieściami o naszym świecie, historiami opowiedzianymi językami przeróżnymi, bogatymi w style, bo – jak powiadają mądrzy ludzie – „styl to człowiek”.

Teksty były pisane specjalnie do tej antologii, warto więc spojrzeć na zawarte w tomie opowiadania jako na jedną całość, a być może wtedy w umyśle czytelnika powstanie obszerna powieść zatytułowana 2017.

Trzydzieści jeden opowiadań napisanych przed marcem 2020 roku. Zbiór wielogłosowy, a przede wszystkim różnorodny tematycznie i stylistycznie.

Gustaw Rajmus
Gustaw Rajmus odświeża gatunek opowieści niesamowitej, nasycając go popkulturowym, literackim i filozoficznym klimatem właściwym pokoleniu milenialsów, a więc ludzi urodzonych jakieś czterdzieści lat temu. Dodajmy do tego duszną atmosferę pandemicznego lockdownu, a otrzymamy ociekającą wszystkimi sokami życia mocną prozę.

Brygida Helbig
Polskie dziewczyny na ulicach Berlina – w dodatku niektóre ze Szczecina. Są już na samym uniwersytecie. Żądne wiedzy szturmują wielkie wrota. Choć są, jak to kobiety, zrobione ze zwykłego mięsa, dobijają się do magistrów i zaszczytów, zaczynają pisać i tworzyć, rozkręcają się na całego. Główna bohaterka na skraju załamania nerwowego szuka pocieszenia w pociągach do Szczecina pełnych terapełtek. Jest świnią, ale ma swego anioła.

Ewa Elżbieta Nowakowska
Apero na moście jest tomem zawierającym dwadzieścia jeden krótkich utworów prozatorskich (plus jeden dodatkowy, „zerowy”), które są wynikiem wielu przekroczeń literackich i dowodem niespotykanej dziś pokory autorki wobec języka.

Paweł Orzeł
Pigmalion to zwykła świnia. Z naciskiem na świntuszenie. Agalmatofilia? Kazirodztwo? Pediofilia? Robofilia? Zoofilia? Nekrofilia? Z wielką chęcią! A najchętniej z Galateą. Gdy długo pocierać rzeźbę, można ją ponoć (p)obudzić. I vice versa. Kogo zrobił sobie Pigmalion? Rzeźbę, dziecko, (Pra)lalkę, cyborga (seks-maszynę), zwierzę, nagrobek? Kobietę idealną? Człowieka? Czy to jeszcze sztuka wysoka i boskie ciało, czy już sztuka mięsa i ciało ludzkie? Czy każdy stosunek do własnego dzieła to stosunek z własnym dziełem? Z własnym dzieckiem?

Bogusław Kierc
pierwsza część tryptyku mniemania
Bazgroły dla składacza modeli latających to książka niezwykła. Można by ją nazwać autobiografią duchową, czy też autobiografią ducha – jako że stanowi rodzaj opowieści o duchowym, twórczym dojrzewaniu – Kierca poety, aktora, reżysera.

Marek Warchoł
Bezdzień to poetycka powieść opisująca podróż przez miasto, przestrzeń, pamięć, czas (i bezczas). Głównych bohaterów jest co najmniej troje: on, ona i miasto. Cała trójka jest bezimienna, chociaż miasto nosi wszelkie topograficzne znamiona Szczecina, a trasę wędrówki da się prześledzić na mapie.

Andrzej Turczyński
Wczytując się w te rozległe jak stepowe równiny opowiadania, musimy być gotowi, aby zanurzyć się w meandrycznie wijący się nurt narracji – spieniony strumień refleksji, dźwięków, obrazów, fragmentami bliski technice strumienia świadomości, innym razem, nieodległy od tego, co Henryk Bereza (któremu dedykowane jest pierwsze z opowiadań) określił jako "snojawa".

Andrzej Turczyński
Brzemię jest zapisem podróży duchowej „do” i „przez” dziwne miasteczko En, miejsce, w którym faktyczny zastój i skostnienie równoznaczne są z ciągłą rewolucją i niekończącym się cyklem końców świata. En w swoim odizolowaniu od otoczenia, wciąż ulega gwałtownym przemianom w sferze czasu i przestrzeni, stając się tym samym furtką do innych światów-zaświatów.

Kostia Berezin
przełożył i opracował Paweł Laufer
Buty Mesjasza. Traktat o podniesieniu rzeczy zdegradowanej Kostii Berezina, to fabularyzowany poemat filozoficzny, włączony do obiegu po niemal siedemdziesięciu latach od czasu zaginięcia.

Cezary Nowakowski, Jakub Nowakowski
Błogosławieni to historie zwykłych ludzi – tych, żyjących na marginesie, w oficynach miasta i tych, działających w światłach jupiterów.

Artur Daniel Liskowacki
Nagroda Literacka NIKE 2009 - nominacja
Capcarap to zbiór krótkich współczesnych opowiadań, połączonych osobą bohatera-narratora; inteligenta, który usiłuje obserwować świat z dystansu. Opowiadania te układają się w sekwencje obrazków z codzienności – zabawnych i gorzkich, sarkastycznych i okrutnych, ironicznych, a często autoironicznych. Zręczna fabuła, intrygujące narracje i zaskakujące, przewrotne pointy stanowią tu jednak ramy innej, głębszej opowieści o mrocznym, niepokojącym wymiarze rzeczywistości.

Ryszard Lenc
Utwory Lenca charakteryzuje niepoślednia dbałość o szczegóły i misterne wykończenie frazy, zarówno w płaszczyźnie stylistycznej, jak kompozycyjnej. To proza gęsto utkana, bogata w aluzje biblijne, filozoficzne i mitologiczne. Ważną jej cechą jest intertekstualność, a nawet swoisty recykling różnych tropów kulturowych.

Bartosz Wójcik
Christiania to opowieść o Polakach umieszczonych przez los w wiedeńskiej scenerii, w wyrafinowany sposób balansująca między humorem, a rozgoryczeniem. Jej autor, uwodząc czytelnika, prowadzi go na manowce prawdy i pokazuje zarówno tragiczne, jak i groteskowe strony eschatologicznego konfliktu dobra ze złem. Powieść Bartosza Wójcika to istotne uzupełnienie obrazu Polaka, jaki został stworzony przez polskich pisarzy mieszkających w krajach niemieckojęzycznych.

Jarosław Jakubowski
Zawarta w opowiadaniach Jarosława Jakubowskiego mroczna, miejscami dystopiczna wizja świata przedstawia człowieka w mętnych falach własnego istnienia, stopniowo odgradzającego się od środowiska, w którym żyje, poprzez coraz głębsze zanurzanie się w swoim wewnętrznym cierpieniu, frustracji i wynikającym z nich obłędzie.

Lech M. Jakób
Ciemna materia to historia dwóch rozpadów: małżeńskiego związku oraz poprzedniej formacji ustrojowej naszego kraju. Przy czym wątek rozpadu PRL-u autor wplatał wręcz na gorąco w swoją opowieść.

Bogusława Latawiec
Ciemnię Bogusławy Latawiec chciałoby się zaliczyć do prozy bez fikcji. Literacka szczególność refleksji polega tu na tym, że emocjonalność jest artystycznie ukryta. Dla opowiedzenia takich doświadczeń, jakich dotyczy powieść Bogusławy Latawiec (hasłowo można to nazwać doświadczeniem stanu wojennego), nic nie mogłoby być właściwsze, stosowniejsze i bardziej artystycznie funkcjonalne niż rzeczowość, analityczność i związana z nimi refleksyjność.

Anatol Ulman
Anatol Ulman wraca – w pełni dawnej formy. A że to forma groteski? W tej czuje się najlepiej. Jego nowa książka łączy w sobie poetykę zjadliwego felietonu z liryką, satyryczną werwę z aurą surrealizmu, bezkompromisową publicystykę z grubym żartem, a formę powieści z kluczem ze stylem erudycyjnego traktatu o współczesności.

Krzysztof Niewrzęda
Czas przeprowadzki jest literackim portretem Berlina, ukazanego na tle rozważań dotyczących zarówno kultury, jak i polityki, historii oraz problemów społecznych. Po raz pierwszy w historii polskiej literatury Berlin został opisany tak wnikliwie. A do tego w sposób niezwykle ekscytujący, co jest efektem szczególnej wrażliwości językowej Autora.

Andrzej Turczyński
Najpierw odczuwa delikatne muśnięcie ulotnego wrażenia, które momentalnie przeistacza się w pewność, że ma w głowie cały świat ze wszystkimi jego fenomenami, ich atrybutami i aspektami, świat w którym przebywa jako jedyny mieszkaniec. Aby móc wyruszyć z tego osobnego od wszystkiego miejsca, potrzebuje niewiele, wystarczy łódź utworzona z gęstego cienia gawroniego skrzydła...

Leszek Szaruga
Akcja powieści toczy się w latach 1947-1980, a kończy w momencie wybuchu strajku w stoczni szczecińskiej. Splatające się losy bohaterów tworzą fabularną osnowę powieści, stanowiącą tło dla dyskusji i refleksji poświęconych przede wszystkim kwestiom tożsamościowym, ale też zagadnieniom związanym z losami Szczecina, Polski oraz z historią.

Roman Ciepliński
Diabelski młyn to wielowątkowa powieść, której głównym tematem jest wielorako pojmowana, poszukiwana przez bohaterów i ulegająca modyfikacji tożsamość. Zarówno ta, która decyduje o ich identyfikacji, jak i ta, która daje podstawy do integrowania się ze społecznością za sprawą podobnych bądź wspólnych losów i tego samego miejsca zamieszkania.

Tomasz Dalasiński
Pieśni Dalasińskiego to psalmy przewrotne, w których milczący i przyzwalający na zło Chrystus jest bezradny wobec tego, co dzieje się na Ziemi. Narrator bez wiary i bez złudzeń, za to z zadziwiającą uważnością, przedstawia losy ludzi wykluczonych.

Łukasz Suskiewicz
Egri Bikaver jest książką o dumie, honorze i splugawieniu, o poznawaniu inności i poznawaniu siebie poprzez kontakt z innością. To książka, która daje nam, jako Polakom, możliwość przeczytania wielu aktualnych i ważnych rzeczy o sobie.

Artur Daniel Liskowacki
Nagroda Literacka NIKE 2001 – finał
I nagroda w kategorii prozy VI Konkursu Literackiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 2002
Eine kleine Artura Daniela Liskowackiego to opowieść o tym, jak z pewnego miasta S. wyjechali ludzie, którzy byli jego zwykłymi obywatelami. Razem z nimi wyjechała z miasta dotychczasowa historia. Ślady, jakie po nich pozostały, ktoś po pięćdziesięciu latach potraktował jako zobowiązanie, by opowiedzieć historię dawnych mieszkańców, skoro oni sami tego zrobić już nie mogą. Eine kleine to również jedna z najstaranniej poszarpanych, pokawałkowanych i nieciągłych narracji w prozie polskiej lat 90. XX wieku.

Brygida Helbig
Ogólnopolska Nagroda Literacka dla Autorki GRYFIA 2012 (finał)
Nagroda Literacka NIKE 2012 (nominacja)
W groteskowych, tragikomicznych narracjach Brygida Helbig ze współczuciem, ale i przewrotnym humorem dociera do wypartych emocji, podświadomych motywacji, opisuje skrzywione przez szkołę, organizacje młodzieżowe i wojsko biografie Enerdowców.

Brygida Helbig
Ogólnopolska Nagroda Literacka dla Autorki GRYFIA 2012 (finał)
Nagroda Literacka NIKE 2012 (nominacja) 
W groteskowych, tragikomicznych narracjach Brygida Helbig ze współczuciem, ale i przewrotnym humorem dociera do wypartych emocji, podświadomych motywacji, opisuje skrzywione przez szkołę, organizacje młodzieżowe i wojsko biografie Enerdowców.

Marcin Bałczewski
Zaskakujące obroty akcji, dowcip, kryminalna intryga, nieszczęśliwa miłość – to sprawdzone i dobrze znane sposoby kuszenia czytelnika, które raz jeszcze w Evie Morales de Nacho Lima pokazują swą siłę. Ale jest w tym tekście coś bardziej intrygującego – ujmująca swoboda snucia narracji, prześmiewczy dystans do literatury, ukryta złośliwość skierowana do tych, którzy dadzą się uwieść fabule.

Jarosław Maślanek
Ferma ciał Jarosława Maślanka to powieść znakomita. Pod płaszczykiem popularnej formy (wszak to niemal horror – tym bardziej przerażający, że nie ma w nim nic nierzeczywistego) autor przekazuje ważne obserwacje społeczne i psychologiczne. Jest to opowieść o ekonomicznych przyczynach rozpadu wszelkich więzi międzyludzkich.

Miłka O. Malzahn
Fronasz Miłki O. Malzahn to mikropowieść rozpięta pomiędzy epiką i dramatem. Jej wartka akcja, momentami sensacyjna, zaczyna się od transportu zwłok, przeznaczonych na... dzieło sztuki. Drugie oblicze tej prozy jest bardziej wyciszone, niemal liryczne. Autorka grawituje ku metaforze, ku głębi znaczeń podwójnych, potrójnych, potrafi zaskakiwać czytelnika, który nie może mieć pewności, czy to, co odbiera, jest częścią opisanej rzeczywistości, czy jego własnej imaginacji.

Emilia Walczak
Bydgoszcz, czyli mały Berlin. Wiek XXI. Dworzec kolejowy w stanie rozkładu. Na tym tle para barwnych postaci: charyzmatyczny wykładowca filmoznawstwa i piękna, młoda Żydówka, powszechnie podejrzewana o bycie Arabką albo Rumunką. Tu właśnie jest centrum świata.

Maciej Wróblewski
Historie Jakuba Blottona z widokiem na Toruń to wielowątkowa opowieść o rewolucjach, zarówno rzeczywistych, realnych, namacalnych i dotkliwych, gdzie w grę wchodzą mechanizmy władzy, nienawiści, dzikiej i krwawej ambicji, jak i metaforycznych, w których ludźmi rządzą namiętności, tęsknoty i wszelkie popędy.

Dariusz Muszer
Fantastyczno-komiczna powieść o miłości, prawdzie, kłamstwie i manipulacji w epoce informacji. To rozpaczliwy krzyk przeciwko dominacji rozumu i intelektu we współczesnym świecie.

Artur Daniel Liskowacki
Nagroda Literacka „Jantar” 2020
Cztery pory roku, cztery inspirowane autentycznymi wydarzeniami epizody z poplątanych ścieżek polskiej historii, tej odległej już, której świadkowie wymarli, i tej wciąż jeszcze bliskiej, żywej w zbiorowej pamięci...

Jarosław Księżyk
Wyobrażacie sobie miłość w korporacji? Co tam miłość – wyobrażacie sobie bunt? Książkę Jarosława Księżyka przeczytacie w trybie ASAP. Opowieść przyspiesza z każdą stroną

Adrian Gleń
Umiejscowiony w tytule nowego tomu Adriana Glenia spójnik „i” odsyła do znaczeń kojarzących się z łączliwością, wiązaniem i scalaniem odmiennych rzeczywistości, zjawisk, doświadczeń, słów, osób.

Andrzej Grodecki
Iluzje są zbiorem dwunastu opowiadań opisujących zdarzenia rozgrywające się na pograniczu jawy i snu. Przedstawione realia mieszają się z fikcją bliską mistyce, zaś niejednoznaczne zakończenia mają pobudzać fantazję czytelnika, umożliwiając dopełnienie fabuły jej magiczną mocą.

Andrzej Wasilewski
Jeden dzień, jedno miasto i dwadzieścia kilka osób, które zderzają się ze sobą niczym kule bilardowe. Rozmawiają przez chwilę, poświęcają kilka sekund uwagi, po czym zaraz wracają do własnych myśli, prywatnych światów. Bardzo różnych – tak jak oni.

Łukasz Szopa
Kawa w samo południe to zbiór dziesięciu opowiadań, w których Łukasz Szopa opisuje życie w Bośni-Hercegowinie bezpośrednio po zakończeniu bratobójczej wojny. Autor, który był naocznym świadkiem tamtych wydarzeń, nie koncentruje się na faktach, czy refleksjach polityczno-historycznych; w formie przypominającej zapisy z dziennika, przedstawia atmosferę panującą w tamtym czasie, w którym mimo pokoju, nadal występowało realne zagrożenie rozpalenia tlących się nacjonalizmów.

Andrzej Turczyński
Nagroda Literacka GDYNIA 2012 (finał)
Koncert to opowieść skonstruowana z elementów świata rzeczywistego, acz traktowanych swobodnie, może nawet z nonszalancją; autorska nonszalancja i swoisty protekcjonalizm w żadnym razie jednak nie obejmują twórczych wysiłków bezimiennego (namenlos) bohatera, ani jego hipotetycznego żywota.

Miłka O. Malzahn
Hotelu Ritz w Białymstoku od dawna już nie ma, lecz od dawna też ciągle (jakoś) jest. Istnieje, nie istniejąc, jednak na tyle intensywnie, że został zaplątany w tę fabułę, w akcję swobodnie prowadzącą przez czas, przestrzeń i losy kilku nieco dziwacznych postaci. Jest tu szczypta SF, szczypta literackiego cukru i słony smak słabości.

Jarosław Jakubowski
Obraz Polski wyłaniający się z powieści jest brudny, brzydki, antypatyczny. Jakubowski pokazuje, jak przemożny wpływ ma przeszłość na teraźniejszość i przyszłość, jak dewastacyjna polityka rujnuje życie jednostek. Tę książkę oczywiście można odbierać jako przestrogę, ale też jako dopełnienie „tamtych działań” – patologie „owej przemiany” często widoczne są dopiero po kilku dekadach.

Jacek Bielawa
Kościelec Jacka Bielawy zwraca uwagę energią języka i energią wypowiedzi bohatera-narratora, który – rzecz ujmując w największym skrócie – opowiada o sobie, o swoim życiu, o przeszłości, o teraźniejszości, o spełnieniach i niespełnieniach, o powikłanych relacjach z ojcem i z partnerkami. Nosi imię Feliks, jest właścicielem „Fabryki”, czyli klubu fitness i ma czterdziestkę na karku.

Grzegorz Strumyk
Trudno mi zapisać dane tu doświadczenie czytelnicze. Obcuję z czymś wybitnym, tyle wiem.

Dariusz Bitner
"KSIĄŻKA. To pomysł, który mogę zrealizować dopiero, gdy znajdę wydawcę. To pomysł, którego nie zrealizuję nigdy. Bo jest to praca na rok, a wydawca dziś chciałby mieć książkę napisaną w tydzień (najchętniej tak, by odłożyć pióro w chwili, gdy książka znajdzie się w księgarni). Książka dla wszystkich – od niemowlaka, po starca. (Dariusz Bitner, „Mna”, Wydawnictwo Basil, Szczecin 2000, s. 26).

Krystyna Sakowicz
Nagroda Literacka NIKE 2009 [nominacja]
nagroda w XIV edycji Konkursu Literackiego Fundacji Kultury Promocja najnowszej literatury polskiej 2008
Fikcyjny świat, jaki stworzyła Krystyna Sakowicz w Księdze ocalonych snów jest deskrypcją archetypowego snu o poszukiwaniu czegoś, co się utraciło, jak również o nadziei na poznanie nieznanego. Przedstawione, zbliżone do mitów opowieści, same w sobie stają się egzegezą życia, zaś różnorodność interpretacji wskazuje na uniwersalność tego przekazu. Czytelnik zyskuje dzięki temu możliwość zupełnie nowego odbioru rzeczywistości.

Miłosz Waligórski
Bydgoska Literacka Nagroda Roku 2016 "Strzała Łuczniczki" (nominacja)
"Bo ja – szkicowałem w głowie – bo ja, panowie, wrócę. Wrócę, ale tak, żeby nie jechać do tyłu, żeby się, broń Boże, nie zapętlić, ponieważ pętla to nieskończoność, a nieskończoność to światło bez cienia, pamięć bez tego, kto pamięta, ślepota bez człeka, samo Słońce, a jak wiadomo, na Słońcu żyć się nie da"...

Anna Maria Mickiewicz
Niewielkie opowiadania Anny Marii Mickiewicz są współczesnymi obrazkami z Londynu (i nie tylko). Widać w nich marzenia, złudzenia i historie ludzi, których nazwisk nie musimy znać.

Andrzej Ballo
To nie jest ani pieśń o Rolandzie, ani spowiedź syna marnotrawnego. To świadectwo niezwykłej relacji, jaka łączyła syna-poetę i ojca-architekta. Rozmowa o życiu, poezji, kobietach, pełna aluzji, czasem tylko wyrafinowana, częściej dosadna.

Marcin Bałczewski
Malone można czytać na różne sposoby, odkrywając coraz to nowe konteksty, podobnie jak w przypadku Gry w klasy Cortazara, czy też Zagubionego w labiryncie śmiechu Bartha. Jest w tej prozie swoista magia, są i zapisy rzeczywistości, fakty, niby oczywiste, ale przedstawione w nowy, zaskakujący sposób.

Artur Daniel Liskowacki
Europejska Nagroda Literacka 2009 (nominacja)
Lata dwudzieste XIX wieku, ostatnie lata młodego życia i narodziny romansu gorszącego współczesnych. Szeroka panorama codzienności Królestwa Polskiego i Kresów, a zarazem precyzyjny portret psychologiczny człowieka zmagającego się z przeznaczeniem. Początek XXI wieku, lato nad Zalewem Szczecińskim. Spędzający tu wakacje chłopiec staje się mimowolnym uczestnikiem sensacyjnych i dramatycznych wydarzeń. Dwie opowieści misternie i niejednoznacznie splecione w jedną powieść.

Wenanty Bamburowicz
opowiadania o przełomie XX i XXI wieku
Masy powietrza to dziewiętnaście opowiadań, które skrzą się od konceptów, paradoksów, fabularnych borgesowskich rozwidleń, a jednocześnie ukazują ulotny moment przechodzenia XX wieku w wiek XXI.

Henryk Waniek
Szesnaście opowiadań (plus siedemnaste – zamiast wstępu), składających się na zbiór Miasto niebieskich tramwajów Henryka Wańka, to historie intrygujące, opowiedziane dowcipnie i przewrotnie, a zarazem podszyte niepokojem.

Łukasz Suskiewicz
To opowieści z krainy, której mieszkańcy zostali obrabowani i sami siebie okradli z wszystkiego: z miłości, z pieniędzy, z przyszłości, z wiary, a przede wszystkim z nadziei.

Paweł Orzeł
Nic a nic to zbiór opowiadań, które Paweł Orzeł napisał w hołdzie Bohumilowi Hrabalowi. Punktem wyjścia dla każdego z nich są łatwo rozpoznawalne dla miłośników czeskiego pisarza, motywy zaczerpnięte z jego tekstów. Lecz na tym kończą się podobieństwa.

Dariusz Muszer
Niebieski to utrzymana w konwencji absurdu, pełna humoru i sarkazmu powieść o ponownym przybyciu Zbawiciela na Ziemię. To współczesny apokryf, legenda o próbie uratowania ludzkości, opowiedziana tym razem z punktu widzenia samego wysłannika niebios. Powieść zawiera w sobie pokaźną dawkę mitów i baśni mocno osadzonych w kulturze europejskiej; jest przewrotną grą z tradycją, w tym również religijną.

Tomasz Dalasiński
Najnowsza – tym razem prozatorska – książka Tomasza Dalasińskiego zadziwia nieskoordynowaniem niczego z niczym [...]. Zastanawiają mnie w niej tak naprawdę cztery kwestie: jak autor mógł sam siebie dopuścić do napisania czegoś takiego? Jak wydawca mógł sam siebie dopuścić do zaśmiecenia swojego zawodowego dossier czymś takim?

Grzegorz Strumyk
Nierozpoznani to powieść utrzymana w ryzach współczesnego dekadentyzmu, który bardziej przejawia się w chęci „bycia dekadentem”, niż w realizacji takiego zamiaru. Właśnie dlatego bohaterowie tej książki, przemierzając wielkomiejską przestrzeń raczej marzą jedynie o własnym miejscu niż go poszukują. Można ich nazwać artystami, ale największa sztuka wyraża się w ich pragnieniu odkrycia prawdy o sobie.

Roman Ciepliński
Akcja Nogami do góry rozgrywa się w środowisku dziennikarzy, w redakcji jednej z gazet codziennych w mieście S. Jest to zapis wydarzeń rzeczywistych oraz subiektywnych, dziejących się w umyśle redaktora naczelnego.

Grzegorz Wróblewski
Lektura Nowej kolonii jest fascynującą wyprawą w nieznane, a dokładniej w niepoznane. Jesteśmy na obszarze kolonizowanym, projektowanym od początku. Wchodzimy w „nowe”, ale nie tylko przestrzeń wydarzeń zapowiada tajemnicę nieodkrytego. Także czas czytelniczej podróży wyniesie nas poza ziemskie ciążenie, a specyficzna antygrawitacyjność Nowej kolonii sprawi, że poruszać się będziemy po zakręconej spirali wszystkich czasów.

Paweł Orzeł
Utwór Ostatnie myśli można nazwać powieścią genezyjską. Chodzi jednak o co innego niż w romantycznej „Genezis z Ducha”. Genezis u Pawła Orła nie jest z ducha, lecz jak najbardziej z ciała, z materii czy – najlepiej – z przejawów istnienia dostępnych zmysłom człowieka.

Alan Sasinowski
Pełna kontrola to historia toksycznej miłości młodego mężczyzny i kobiety o autodestrukcyjnych skłonnościach. Jest to także opowieść o Szczecinie. W prozie Alana Sasinowskiego to miasto jest bowiem czymś o wiele więcej niż tylko tłem wydarzeń. Jest jednym z bohaterów, z którym inni bohaterowie wadzą się, spierają, ale i namiętnie go kochają.

Leszek Szaruga
Podróż mego życia Leszka Szarugi to tom prozy wspomnieniowej, w którym autor dokonując charakterystyki Nowej Fali, jako jeden z jej przedstawicieli, wykazał, że to, co łączyło reprezentantów tej formacji, wynikało z buntu moralnego i programu etycznego, a nie poetyki.

Krzysztof Niewrzęda
Poszukiwanie całości to powieść o emigracji. Ale emigracja jest traktowana przez autora, jak soczewka, w której skupia się wyobcowanie jednostki samo w sobie, a nie wyłącznie w obcym kraju. Im bardziej to sobie uświadamiamy tym lepiej rozumiemy, dlaczego poczucie bycia nie u siebie, coraz częściej doskwiera nam nawet w ojczystym kraju.

Krystyna Sakowicz
Praobrazy nadają dotychczasowej twórczości Krystyny Sakowicz nieco inny kierunek niż ten, który autorka wyznaczyła w Śnieniu i Księdze ocalonych snów. Nadal chodzi oczywiście o to, co zostało przez nią nazwane „najbardziej nieznaną częścią świata”, a więc o umysł i świadomość. Zwłaszcza o te stany świadomości, do których rzadko odwołuje się racjonalny model poznania.

Michał Trusewicz
Niczego się tu nie wyczekuje, nic się nie zapowiada, wszystko następuje samo. Matka nie żyje, bo „wpadła pod światło”, i odtąd nikt nie zamyka na noc okna, świat może się swobodnie przedostawać. Historie śnione i jawione toczą się w niezrównanych królestwach pamięci drugiego planu...

Krzysztof Gedroyć
Przygody K są zaskakującą opowieścią o najzwyklejszej rzeczywistości. Bohaterowie niespodziewanie pojawiają się i znikają, żyją w świecie porwanym, składającym się z porozrzucanych skrawków obrazów, kręcących się na wietrze, w niezrozumiałej i doskwierającej rzeczywistości, z której nie ma wyjścia. Nie ma tu moralizowania, ideologizowania lub wysnuwania ocen. Rzecz jest zabawna i poważna zarazem. I literacka w świetnym stylu.

Tomasz Dalasiński
W tych trzydziestu króciutkich prozach Dalasińskiemu udaje się zamknąć cały świat.

Agnieszka Masłowiecka
Pyszne ciało to zbiór opowiadań inspirowanych aktem kanibalizmu, którego w 2001 roku, dopuścił się Armin Meiwes, zabijając i zjadając (na wyraźne życzenie swojej ofiary) berlińskiego inżyniera Bernda Brandesa. Zbiór złożony jest z historii, z których każda jest całością samą w sobie, ale też każda – niczym element kalejdoskopu – może stać się częścią większej całości: niezwykle skomplikowanej bądź dziecinnie prostej; sielskiej lub upiornej.

Paweł Przywara
Nowa powieść Pawła Przywary, to propozycja śmiała formalnie i ambitna artystycznie, choć jej kanwą jest zbrodnia, i można by ją nawet uznać za swego rodzaju kryminał. Odczłowieczona, ubóstwiona śmierć jawi się tutaj jako zjawisko budzące demony, uderzające w ludzką duchowość, poczucie empatii i wrażliwość na świat.

Andrzej Wasilewski
Pierwsza prawdziwa powieść hip-hopowa. Nie służy ona jednak afirmacji raperskich wzorców. Freestajlowa narracja, którą zastosował Andrzej Wasilewski, oddająca brutalny język jego pokolenia, demaskuje je raczej, odmitologizowuje i prowadzi w rejony acid-groteski.

Alan Sasinowski
Rupieć to opowieść o próbie uwolnienia się od toksycznych zależności. Zależności od ojca, który wypacza biografię głównego bohatera, i od dominujących ideologii unieważniających jednostkowe przeżycie.

Jarosław Błahy
Nagroda Literacka „Jantar” 2019 (nominacja)
Rzeźnik z Niebuszewa to swoista odyseja grozy. Błahy misternie łączy ze sobą literaturę konfesyjną, autobiograficzną oraz filozoficzną i niczym zręczny akrobata żongluje trzema rodzajami literackimi. Faktografia błyskotliwie miesza się tutaj z eseistycznymi talentami autora. Ten nietuzinkowy zbiór tekstów, który jest właściwie minipowieścią, fascynuje, wciąga i skrajnie przeraża.

Tadeusz Zubiński
Rzymska wojna jest powieścią opisująca transformację, jakiej podlegało – w sferze materialnej i duchowej – polskie społeczeństwo ostatnich kilkunastu lat. Znajdziemy w książce to, co najlepsze i najbardziej charakterystyczne w pisarstwie Tadeusza Zubińskiego. Przede wszystkim współczesny „gorący” temat, ujawniający się tutaj w rozrachunku sięgającym korzeniami nierozliczonego okresu PRL, a także szczególny pietyzm dla językowego kształtu i brzmienia.

Roman Ciepliński
Trawestując Jarry’ego można napisać, że „rzecz dzieje się w S., to znaczy wszędzie”. Jest to tylko część prawdy o Schyłku, bo w istocie książka ta to autorski przewodnik po końcu świata – końcu zapowiedzianym, wyczekiwanym i ostatecznie doczekanym. Ciepliński (czy raczej C.) cierpliwie prowadzi czytelnika poprzez gęstniejący mrok, który sam tworzy z wyszukaną maestrią, z premedytacją odzierając wszystkich (siebie w to wliczając) z wszelkiej nadziei.

Krzysztof Niewrzęda
Wrocławska Nagroda Poetycka SILESIUS 2011 (finał)
Second life Krzysztofa Niewrzędy to współczesna powieść poetycka, która zdumiewa możliwościami języka oraz szokuje zawartą w niej treścią. Ale posiłkuje się również ironią i nie stroni od humoru. Jest baśnią przekraczającą granice swego gatunku. Jej bohaterem jest język, zmuszany przez słowa do tworzenia narracji, które przeradzają się w opowieść o zmaganiach sił manipulujących ludzką świadomością.

Artur Daniel Liskowacki
Skerco to zbiór krótkich, niekiedy miniaturowych opowiadań, formą i nastrojem nawiązujących do typowego dla muzyki klasyczno-romantycznej gatunku o lekkim, na ogół pogodnym charakterze, jakim jest scherzo (po włosku: żart). Ten swego rodzaju żart, drobiazg, błahostka, osiąga jednak czasem kształt samodzielnej, dramatycznej wypowiedzi, bardzo osobistej, lirycznej i ekspresyjnej.

Agnieszka Masłowiecka
Splątanie kwantowe, którego idea jest osią książki, to niezwykła teoria sugerująca, że upływ czasu jest złudzeniem, a co więcej, że czas płynie tylko wtedy, gdy istniejemy w konkretnym wszechświecie. Z perspektywy mieszkańców innych wszechświatów, nasz czas stoi w miejscu.

Artur Daniel Liskowacki
Spowiadania i wypowieści Liskowackiego to proza ryzykowna. Jak każde balansowanie na granicy autobiografii (nawet jeśli tylko pozornej) i fabuły literackiej, aż po groteskę.

Alan Sasinowski
Powieść o rozpadzie wielkich i małych narracji, sypiących się w gruzy małych oraz wielkich ojczyznach, nędzy świata kultury zamieniającego się w gettowy światek dla hobbystów, kryzysie męskości i ponowoczesnej niepewności.

Waldemar Bawołek
Nagroda Literacka GDYNIA 2015 (nominacja)
To co obok jest panoramą społeczną współczesnej Polski. Waldemar Bawołek ukazał spektrum rzeczywistości, przepełnione refleksją nad dolą tych, którzy w świecie pełnym rzekomych możliwości, walczą o utrzymanie się na poziomie socjalnego minimum. Autor pisze o tych i dla tych, którzy zastanawiają się nad istotą pracy, poświęcenia i miłości; o ich rozczarowaniach, o antynomiach świadomości i przeciwieństwach, na których opiera się ludzka egzystencja.

Roman Ciepliński
pierwsza część dyptyku MASZYNA DO PISANIA
Czym jest nieznana prawda utkana z ukrytych myśli? To filozoficzne pytanie zdaje się być fundamentalne przy interpretacji najnowszej powieści Romana Cieplińskiego. Rozpalający emocje temat teczek i lustracji, autor przenosi w uniwersalny, metafizyczny wymiar odwiecznej walki dobra ze złem, gdzie diabeł, niczym przebiegły pracownik służb bezpieki, rozpracowuje człowieka i szuka na niego haków.

Maciej Bieszczad
Ultradźwięki – fale dźwiękowe niesłyszalne dla człowieka. Wykorzystuje się je na przykład w medycynie. Dzięki nim uzyskujemy między innymi zdjęcia USG. W prozie Macieja Bieszczada ultradźwięki mają, oczywiście, literacką formę.

Piotr Michałowski
Urbs ex nihilo to powieść, w której łączą się wątki historyczne ze współczesnymi: sensacyjne odkrycie dokonane przez archiwistów i tajemnicze zdarzenia, które mu towarzyszą. Odnaleziono zagadkowy rękopis domniemanego założyciela miasta, równocześnie na pobliskim placu budowy odkopano mury dawnej budowli.

Krzysztof Niewrzęda
Europejska Nagroda Literacka 2009 (nominacja)
Nagroda Mediów Publicznych w dziedzinie literatury pięknej COGITO 2008 (nominacja)
Wariant do sprawdzenia jest powieścią, odnoszącą się do problemu wartości w dzisiejszym świecie, a także do relacji między tradycją i tym, co rodzi współczesność. Autor stawia czytelnikowi pytanie: Na ile nasze życie zależy od nas samych, na ile zaś od przypadku i tego, co nas otacza? I każdy z pewnością będzie mógł na nie odpowiedzieć inaczej.

Wojciech Klęczar
Prawdopodobnie każdy, komu zdarzyło się przepędzić trochę czasu wieczorami w krakowskich knajpach, spotkał tam pisarzy, opowiadających o powieściach, które piszą, reżyserów, mówiących o filmach, które kręcą; malarzy, dziennikarzy, fotografików, naukowców snujących wizje „projektów”, w których właśnie biorą udział. Oni właśnie są bohaterami opowiadań Wojciecha Klęczara – współcześni „ludzie bez właściwości”.

Jarosław Jakubowski
Bydgoska Nagroda Literacka "Strzała Łuczniczki" 2020
Powieść Wojna zaczyna się od zaskakującej sytuacji: oto w miasteczku jakich wiele w Polsce, w Ciemnej Dolinie, ni stąd, ni zowąd pojawiają się osobniki ubrane w stroje khaki i zaczynają bezprzykładną rzeź ludności cywilnej, przypominającą okrucieństwa popełniane przez Niemców w Warszawie czy Rosjan w Czeczenii.

Dariusz Muszer
powieść odznaczona nagrodą Związku Pisarzy Niemieckich dla najlepszej książki roku 1999 w konkursie "Nowa książka w Dolnej Saksonii i Bremie".
W swojej pełnej czarnego humoru i sarkazmu powieści fantastycznej Dariusz Muszer bezwzględnie obnaża niemiecki system wartości. Trzymająca w napięciu, momentami makabryczna historia, pełna obrazów i sformułowań, które każdego niemieckiego stylistę wprawiają w osłupienie.

Grzegorz Strumyk
Do każdej książki Grzegorza Strumyka wchodzi się od razu, każda otwiera się wszędzie w przestrzeni poprzecinanej mnóstwem wertepowych ścieżek, ulic o krzywych płytach chodnikowych i połatanych murach, a wszystkie idą do wspólnego celu, do środka, do jednej opowieści, która powstaje w szczelinach, on ją stamtąd wydobywa.

Anatol Ulman
Niniejsza powieść epatująca drastycznymi scenami jest próbą zmierzenia się z rosnącą brutalizacją świata, a także z tym, iż ukochana filozofia staje się narzędziem do usprawiedliwiania zła.

Jarosław Błahy
Proza Jarosława Błahego jest burzliwa jak fermentujące wino, transowa jak bełkot orfickiej wyroczni i obrzydliwa jak mięso koźlęcia gotowanego w mleku matki. Czerpie ona energię z żywiołów dionizyjskich, chtonicznych, transgresywnych, ufając bardziej ciągłemu, niezniszczalnemu, żeńskiemu zoe niż autonomicznemu, autodestrukcyjnemu, męskiemu bios.

Łukasz Suskiewicz
W tej książce znajdują się wątki typowe dla tego rodzaju prozy: alkoholizm, fizyczna i psychiczna przemoc domowa, walczący ze sobą rodzice, którzy przy okazji niszczą psychikę swoich dzieci... Ale jest w tej powieści coś jeszcze. Niby prosty zabieg konstrukcyjny, ale nadający tej prozie wyjątkową wartość.

Krzysztof Niewrzęda
Zamęt Krzysztofa Niewrzędy jest powieścią ukazującą świat w chwili wybuchu „bomby informacyjnej” – wybuchu, który przeciąga się w czasie i trwa niczym erupcja wulkanu. Buntujący się przeciwko niesprawiedliwym prawom, nierównościom społecznym, rozdwojonej naturze człowieka, młody, werteryczny bohater Zamętu stara się znaleźć dla siebie odpowiednią rolę we wszechogarniającym chaosie i próbuje dociec, co tak naprawdę wokół niego się dzieje.

Leszek Szaruga
Zdjęcie to po mistrzowsku napisana, przydymiona sentymentem, powieść autobiograficzna, opisująca polskie życie codzienne i literackie pomiędzy rokiem 1968 i upadkiem komunizmu. Zakres problemowy książki oraz jej związki z Czarodziejską górą Tomasza Manna, świadczą o tym, że Zdjęcie jest próbą przeniesienia sporów ideowych i estetycznych z początku wieku XX na początek wieku XXI, zastąpienia debaty modernistycznej debatą postmodernistyczną oraz chęcią zrozumienia tego, na ile tożsamość współczesnego człowieka uwarunkowana jest topografią i kulturą.

Andrzej Turczyński
Zgorszenie to opowiadania, w których metafizyka idzie w parze z sensualnością opisywanego świata, a poezja ze zmysłowością i siłą obrazu. Jest w tym coś z Brunona Schulza. To książka o desperackich próbach dotarcia do istoty rzeczy. I o wysokiej cenie, jaką się za nie płaci. Ale też o nadziei, którą owe próby rodzą.

Paweł Przywara
Zgrzewka Pandory jest doskonale napisaną Mechaniczną pomarańczą polskiej proweniencji. Jej głównymi bohaterami są dwaj zaprzyjaźnieni, zwariowani studenci, których perypetie rozgrywają się w Lublinie, w atmosferze polskich przemian na początku lat 90. ubiegłego wieku. Czytając tę powieść ma się takie wrażenie, jakby słuchało się płyt Sex Pistols lub The Clash. I podobnie jak God Save The Queen albo London Calling, Zgrzewka Pandory zawiera – przygotowany do odpalenia – materiał wybuchowy.

Izabela Szolc
Książka przede wszystkim o kobietach, choć nie tylko dla kobiet. Książką przede wszystkim o miłości, choć raczej dla tych, którzy wolą opowieści o „niebezpiecznych związkach”. Książka przede wszystkim o dojmującej niepewności istnienia, choć niepozbawiona nadziei (skrywanej, ledwie przeczutej). Przejmująca, mądra, przykuwająca.

Piotr Michałowski
Subiektywne światy rozwijają się w nas i obok nas w skryte fabuły, które biegną własnymi ścieżkami – najczęściej równolegle, wzajemnie o sobie nie wiedząc, choć nieraz łączą się i zasilają, rozwidlają albo nieoczekiwanie przecinają na kolizyjnych skrzyżowaniach.

Jerzy Franczak
Trzech przyjaciół, trzy odmienne losy, trzy różne osobności. Święto odległości opowiada o triumfie wyobcowania, ale także o próbach przełamywania samotności. Misternie skomponowana narracja naśladuje kapryśny ruch skojarzeń, zagarnia wielość egzystencjalnych drobin i chaos wspomnień.

Roman Ciepliński
druga część dyptyku MASZYNA DO PISANIA
Roman Ciepliński literaturę traktuje z powagą i gra o duże stawki. Jego książka wyrasta i z innych tekstów, i z życia. Autor namiętnie i nieprzerwanie dyskutuje z wielkimi duchami – Platonem, Sofoklesem, Nietzschem, Durrellem, Witkacym – ale nie robi tego na akademickim olimpie, w schronieniu biblioteki, ale niejako od dołu, z pozycji najbardziej banalnej, najbardziej obnażającej i najbardziej obrzydliwej – z samego środka sprawy rozwodowej.